ฮังเล…ขาประจำที่กำลังจะหายไป

“ฝนตก แดดออก” คอลัมน์ที่รวมบทความที่เขียนถึงประสบการณ์ชีวิต ความคิด ความรู้สึกต่อเรื่องราวรอบตัวที่ชุนเทียนได้พบ…แม้จะเป็นเรื่องเล็กๆ แต่ถ้ามองให้ดี คุณจะสัมผัสได้ถึงอากาศสบายๆ ในยามฝนโปรย และมีความสุขทุกครั้งที่เงยหน้ามองฟ้าเมื่อแดดออกในทุกวัน

เสียงหมาเห่าดังลั่นขรมไปทั้งสวนหลังบ้าน เป็นเวลานานกว่าครึ่งชั่วโมง เรียกร้องความสนใจให้ฉันเดินไปดูเหตุการณ์  เมื่อไปถึงก็เห็นหมาพันธุ์บางแก้วของเพื่อนบ้าน 2 ตัว รุมเห่าและกัดตัวเงินตัวทองขนาดไม่ใหญ่ไม่เล็กอยู่ตัวหนึ่ง  ฉันตวาดไล่หมาไป  พลอยให้มันได้โอกาสหนีหมากระโจนลงคลอง เล่นซ่อนแอบกับหมาอยู่ใต้กอสาหร่าย  คงอีกนานกว่ามันจะโผล่ขึ้นมาให้หมาไล่งับอีก

ว่าไปแล้ว นี่เป็นตัวเงินตัวทองตัวที่สองหรือสามมั้งที่ได้เห็นในสวนของปีนี้  ปกติแล้วสวนหลังบ้านหรือแม้กระทั่งท่าน้ำหน้าบ้าน มักจะเห็นมันขึ้นมาผึ่งแดดหรือมาหาอาหารกินอยู่ประจำเกือบทุกวัน  จำนวนมันลดน้อยลงจนออกจะคิดถึง

บริเวณท่าน้ำหน้าบ้านฉันมักจะมีตัวเงินตัวทองมาเยี่ยมเยือนเสมอ  แม้จะไม่ได้เห็นทุกวัน  แต่ก็แทบทุกสัปดาห์ในอดีต  ไม่ว่าจะเป็นตัวใหญ่หรือตัวเล็กรุ่นลูก   บางครั้งถ้าดวงดี  จังหวะมันได้เจอตัวขนาดที่อาจจะเรียกเป็นภาษาของชาวบ้านก็คือ โคตรพ่อโคตรแม่มัน  ตัวใหญ่มากกกกตัวนั้น ซึ่งมีมาให้เห็นไม่บ่อยหรอก ก็จะเป็นเรื่องที่ทำให้ตื่นเต้นตกใจขึ้นมาบ้าง  ขนาดตัวของมันถ้าจะเทียบไปแล้ว ก็น้องๆ จระเข้วัยฉกรรจ์เลยล่ะ  รวมทั้งกลิ่นตัวของคุณเธอนั้น เหลือจะรับประทานเชียว  หากบังเอิญเราอยู่ใต้ลม  โอ้โห…ไม่อาจบรรยายความสาปสางของนางได้หมด  แค่เห็นเธอว่ายข้ามแม่น้ำมาหา ตรงดิ่งมาที่ท่าน้ำหน้าบ้าน  เราก็อยากจะวิ่งไปหาโทรศัพท์มาถ่ายทำ  แต่ก็กลัวจังหวะไม่พอดีกัน  ได้แต่จ้องมองนางว่ายน้ำไปมาอย่างเดียวที่ทำได้

เมื่อฉันยังเป็นเด็ก จะเห็นบ่อยกว่านี้ ไอ้ที่คุ้นกับคำว่า “ฮังเล” ก็มาจากบุพการีของเราเอง แค่เห็นมันว่ายน้ำมา ประสาเด็กก็ถามผู้ใหญ่ว่านั่นตัวอะไร  เตี่ยบอกว่า “อ๋อ  ตัวฮังเล” เออ  เกิดมาไม่เคยได้ยิน อะไรคือ ฮังเลอะ เขามองหน้าแบบว่า มึงหาเรื่องเหรอ เราสบตาเขาแบบใสซื่อว่าไม่รู้จริงๆ นะเออ  แล้วเขาก็เฉลยให้หายโง่ ได้จำมาจนทุกวันนี้ก็คือ “ก็ตัวเหี้ยไง”  เออ… ซาโตริไปเลยเรา

ครั้งหนึ่ง โรแบโต้ บักโจ้  หมาพันธุ์ผสมบางแก้วตัวโปรดของฉันยังมีชีวิตอยู่ มันชอบล่าสัตว์อยู่เนืองๆ บางครั้งก็ไปคาบไก่ไร้หัวของเพื่อนบ้านมาฝาก  บางวันก็ออกไปเล่นเอาเถิดเจ้าล่อกับเจ้าฮังเลในท้องร่องสวนเป็นกิจวัตร  ถ้าฉันออกไปทันก็พอจะช่วยชีวิตฮังเลเคราะห์ร้ายตัวนั้นได้ แต่ถ้าไม่ บางทีก็จะมีภาพตัวฮังเลขนาดย่อมๆ ปีนต้นกล้วยหนีหมาอยู่ และเจ้าโจ้ก็ราวีมันไม่เลิก หนีนักใช่มั๊ย กระโดดคาบหางแม่ม!  ลูกตุ้มนาฬิกาฮังเลเลยครบองค์ประกอบ  แกว่งไปแกว่งมาจนกว่าใครจะหมดแรงหล่นตุ๊บลงมาก่อนกัน  แน่นอนว่าคงเป็นหมาแหละ  ผิวหนังมันลื่นซะขนาดนั้น เจ้าโจ้หล่นลงมาไม่เสียเปล่า มีหางติดปากมันมาด้วย ฉันแทบจะเป็นลมกับภาพที่เห็น  พยายามไล่หมาช่วยชีวิตมันสุดฤทธิ์ กว่าจะต้อนหมาเข้ารั้วบ้านได้ ออกไปอีกทีไม่รู้มันหนีลงคลองไหนซ่อนตัว  หวังว่าเวลาคงเยียวยาหางให้มันได้  น่าจะงอกใหม่เหมือนจิ้งจกหรือเปล่าก็ยังสงสัย ขอให้มันใช้ชีวิตที่เหลือให้ดีเถิดนะ

ทุกวันนี้ แทบไม่ได้ยินหมาเห่าดังลั่นไปทั้งสวนหลังบ้านเวลามันเจอตัวฮังเลพวกนี้แล้ว  มันทยอยล้มหายตายจากกันไปเรื่อยๆ ด้วยน้ำมือมนุษย์  ถ้าไม่ฆ่ามันเพราะกลัวจะกินแมว ก็เป็นเพราะสารเคมีสะสมที่ไหลลงสู่น้ำในคลองร่องสวนนั่นแหละ ยาฆ่าหญ้าเป็นตัวการสำคัญที่ทำให้ระบบนิเวศที่เคยมีเสียสมดุล  อย่าว่าแต่ตัวฮังเลเลย งูใหญ่น้อยก็พลอยหายหน้าไปเลย ไม่ต้องพูดถึงตัวเล็กตัวน้อยอย่างกบ เขียด อึ่งอ่าง คางคก หรือแม้กระทั่งปลาช่อนปลาดุก ที่เคยมีลูกตัวแดงๆ ว่ายน้ำตามแม่เป็นร้อยๆ ตัวอีกแล้ว  แม้กระทั่งในแม่น้ำ มีช่วงหนึ่งที่ฉันเห็นขยะไหลเกลื่อนแม่น้ำ ส่วนมากก็คือ พลาสติก  สารพัดของที่คนจะทิ้งกัน  บางทีสิ่งที่ฉันไม่คิดว่าคนจะทิ้งก็ได้เห็น เข็มฉีดยาใช้แล้วใส่ถุงมาเป็นสิบ  ตู้เย็น  ฟูกที่นอนหนาปึก! ฯลฯ  ลอยมาตามน้ำ  มองแล้วเศร้าใจ  ไม่อยากจะคิดว่า ไอ้ที่พวกมันขึ้นอืดท้องป่องลอยมาตามน้ำกันนั้น มันกินพลาสติกเข้าไปเต็มท้องด้วยหรือเปล่า

หมาบางแก้วสองตัวนั้นยังคงเห่า และเฝ้าอยู่ริมคลองไม่เลิกรา จะว่าไปเห็นเจ้าสองตัวนี้ทำให้คิดถึงบักโจ้ชะมัด  เวลาที่มันจริงจังอยู่กับการล่าอะไรสักตัว  เหตุนั้นต้องจบลงตรงไอ้ตัวที่มันล่าได้ไปเกิดใหม่ทุกที  ไม่เว้นแม้แต่งูที่ว่าดุแสนดุ  ชะตาขาดมานักต่อนัก อย่าฆ่าสัตว์ตัดชีวิตกันบ่อยนักเลย อายุมันจะสั้นกันนะลูก  ฉันบอกพวกมันแต่เหมือนมันไม่มีหู  คนอย่างฉันเลยต้องเป็นฝ่ายล่าถอยกลับบ้าน หยุดเผือกกับเรื่องของสัตว์ซะที