ตรวนใบจาก บทที่ 7 : แตกร้าว

ตรวนใบจาก รางวัลรองชนะเลิศโครงการอ่านเอาก้าวแรกปี 5 โดย ฉาย แสงเพชร เกษตรกรจาก จ.ตราด ผู้ฝันอยากเป็นนักเขียนแนวท้องถิ่นที่ได้พลิกบทบาทจากงานเขียนเชิงวิชาการมาสู่การเขียนนวนิยายแนวแฟมิลี่ดราม่ากับเรื่องราวของอาชีพลอกใบจากและชีวิตที่เป็นปริศนาของคุณยายคนหนึ่ง เรื่องราวจะเป็นอย่างไร ติดตามกันได้ในเว็บไซต์อ่านเอา

จากวันนั้นเป็นต้นมา ยิ่งกว่าสายฟ้าฟาดลงกลางบ้าน แมะของเขาเคืองพี่บุญทิ้งมาก ด่ากราดทั้งลูกชายทั้งลูกสะใภ้แบบไม่ไว้หน้า เขายังจำคำด่าของแมะบางคำมาได้จนถึงทุกวันนี้

“ไอ้ทิ้ง นี่มึงไม่พอใจแมะเรื่องไอ้ใบจากแล้วประชดแมะใช่ไหม แมะอยากให้บวช มึงกลับมาเบียด จะหาเมียทั้งที หาที่กำพืดดีกว่านี้ก็ไม่ได้ ไปคว้าพวกคนหาปลาเหม็นคาวมาทำไม”

“แมะว่ากำพืดคนอื่น แล้วกำพืดของแมะน่ะดีแค่ไหน ถ้าไม่ได้ผัวเจ๊ก แมะก็แค่ชาวนา ที่นาเท่ากระแบะมือไม่พอกิน ก็ต้องรับจ้างเขากินเหมือนกัน แมะดีแต่ว่าคนอื่น แมะเคยมองตัวเองมั่งไหม”

“แต่แมะก็ยังดีกว่ามึงไง ที่ยังรู้จักใฝ่ดี หาทางทำให้ตัวเองดีขึ้น ไม่เหมือนมึง กูอุตส่าห์อุ้มมึงขึ้นมาสูง แต่มึงก็ชาติหมา อดหาขี้กินไม่ได้”

“ต่อให้กินขี้ ก็ยังหากินเอง ดีกว่าไปเป็นเห็บในฝูงหงส์ แล้วใจจืดใจดำไม่เห็นใจเห็บด้วยกันหรอกแมะ”

ขิงก็รา ข่าก็แรง ไม่มีใครยอมใคร แมะของเขาด่าลูกชายลูกสะใภ้ได้ทุกวัน ไม่มีเว้น ไม่มีซ้ำ สุดท้ายพี่บุญทิ้งก็พาเมียออกจากบ้านไป กว่าจะกลับมาบ้านอีกทีก็ตอนงานไหว้ผีของเจ๊เหมย เรื่องนี้กระทบกับตัวเขามากที่สุด เพราะพอแมะผิดหวังกับลูกชายคนโต แมะก็ยกความหวังทั้งหมดมาลงที่เขาแทน ทั้งหวังให้เรียนสูงๆ บวชให้แมะได้เกาะชายผ้าเหลือง มีเมียดีๆ ให้แมะภูมิใจ ยิ่งเจ๊เหมยพลาดจากผู้ชายดีๆ ที่แมะหาให้เพราะมารู้ทีหลังว่าเจ้าชู้ประตูดิน เจ๊เหมยเลือกไหว้ผีกับคนในละแวกบ้านที่ฐานะไม่ดีนัก ความหวังของแมะที่จะมีลูกที่ได้ดังใจสักคน ตกมาอยู่กับเขาทั้งหมด

เมื่อที่บ้านเหลือเพียงแค่เขากับกิมหลิว ดูเหมือนความสงบสุขจะกลับคืนมาชั่วระยะเวลาหนึ่ง กิจการค้าใบจากของที่บ้านซบเซาตั้งแต่เจ๊บ๊วยตาย พี่บุญทิ้งออกไปอยู่บ้านเมีย จนเจ๊เหมยย้ายไปอยู่ตราด คนช่วยงานแมะน้อยลง สุดท้ายแมะขายกิจการไปให้พรรคพวกของเตี่ย เหลือแต่ที่นาที่ปล่อยให้เช่า แต่ก็ยังรับลอกใบจากเป็นรายได้เสริมอยู่ เขาสอบเรียนต่อหลักสูตร ป.กศ. ได้ ทำให้แมะภูมิใจมาก แม้จะต้องขายที่ไปแปลงหนึ่งเพื่อส่งเขาเรียนก็ตาม

ยังไม่ทันที่จะเรียนจบหลักสูตร บ้านก็รุ่มร้อนอีกครา เมื่อจู่ๆ กิมหลิว น้องสาวคนเล็กก็หายไปจากบ้าน แมะติดตามถามหาอยู่ร่วมเดือนถึงรู้ว่ากิมหลิวแอบคบกับผู้ชายในละแวกบ้าน แล้วพากันหนีไปกรุงเทพฯ เมื่อรู้เรื่อง แมะไม่ได้อาละวาดโวยวายเหมือนเมื่อครั้งรู้ว่าเจ๊บ๊วยคบกับใบจาก แต่เงียบ เงียบจนดูน่ากลัว และไม่พูดถึงกิมหลิวอีก

พอจบชั้น ป.กศ.ได้ไม่นาน เขาก็สอบบรรจุได้ และได้บรรจุที่โรงเรียนแถวๆ อำเภอท่าใหม่ (1) ใกล้ๆ กับแกลง เขาไม่รู้เลยว่าพอเขาบรรจุเป็นครูได้ แมะก็ตระเวนไปเยี่ยมญาติและคนรู้จักอีกครั้งเพื่อมองหาผู้หญิงมาเป็นสะใภ้ เขามารู้เมื่อบรรจุได้ครบปีและพาแฟนที่เป็นครูเหมือนกันกลับมาไหว้แมะ นั่นแทบจะเป็นครั้งแรกที่แมะโมโหและอาละวาดใส่เขา ทั้งๆ ที่เห็นเขาเป็นลูกรักตลอดมา

“ไม่ได้ แกจะแต่งกับผู้หญิงคนนี้ไม่ได้ แมะทาบทามลูกสาวเจ๊กอู๋ไว้ให้แกแล้ว”

“แมะจะไปทาบทามผู้หญิงให้เต้ง ทำไมไม่ถามเต้งก่อนล่ะ แมะทำโดยพลการแบบนี้ได้ยังไง”

“ทำไมจะไม่ได้ ก็ข้าเป็นแมะ ข้าก็ต้องหาสะใภ้ดีๆ สะใภ้ที่จะมาส่งเสริมลูกชาย ไม่ใช่สะใภ้ที่จะมาเกาะแกกิน”

“แมะ พิมพ์เป็นครูเหมือนเต้ง เขาจะต้องมาเกาะเต้งกินทำไม แมะคิดมาก”

“เงินเดือนครูมันจะมากสักแค่ไหน แกต้องหาเมียที่มีฐานะดี ค้าขายเก่ง มาสนับสนุน จะได้ไม่ต้องกลัวญาติทางเมียมาเกาะแกกิน นังผู้หญิงคนนี้มันมีฐานะอะไร ตัวดำๆ แบบนี้ หนีไม่พ้นชาวนาละมั้ง แล้วญาติพี่น้องมันล่ะ เป็นปลิงมั่งหรือเปล่า”

เล่าถึงตรงนี้ กิมเต้งเงียบไปนานมาก จนโบตั๋นต้องถามแทรกขึ้นมา

“แล้วลุงทำอย่างไรหรือคะ”

“ลุงก็แต่งงานกับพิมพ์ แล้วก็อยู่กันมาจนเดี๋ยวนี้ไง”

“แล้วยายยอมหรือคะ หรือเพราะลุงเป็นลูกชายคนโปรด”

“ไม่ยอม แกยืนกรานไม่ยอมไปขอพิมพ์ให้ลุง พอลุงเห็นว่ายังไงแกก็ไม่ยอมแน่ ลุงเลยชวนพิมพ์ไปจดทะเบียนสมรส แล้วจัดงานแต่งเล็กๆ ที่โรงเรียน ไปขอให้ครูใหญ่เป็นผู้ใหญ่ฝ่ายลุง แมะรู้ข่าวก็โกรธ ไม่ยอมมางาน แต่ที่ลุงรู้สึกเหลือเชื่อมากคือกิมหลิวมางานแต่งลุงด้วย บอกว่าอยู่กะแฟนที่หนีกันไป มีลูกสาวแล้วคนนึง ได้สองขวบแล้ว จากนั้น ลุงกับหลิวก็ติดต่อกันทางจดหมายตลอด ตอนหลังก็เปลี่ยนเป็นโทรศัพท์ นานๆ คุยกันที”

“แล้วยายอาละวาดมากไหมคะ ที่ลุงไม่ยอมตามใจแก”

“บอกตรงๆ ลุงไม่รู้ เพราะหลังแต่ง ลุงก็อยู่บ้านพักครู พอเก็บเงินได้ก็ซื้อบ้านเอง กลับไปเยี่ยมแมะปีละสองสามหน ก็รู้แหละว่าแกตึงๆ ไป ไม่เหมือนเดิม แต่ก็ต้องไป เพราะเห็นแกไม่เหลือใครแล้ว พอมีลูกก็พาหลานไปเยี่ยมย่าบ้าง แต่ไม่เคยพาพิมพ์ไป ไม่อยากเห็นแกอาละวาดไล่ด่าเหมือนตอนด่าเมียพี่บุญทิ้งจนอยู่ไม่ได้”

โบตั๋นไม่รู้หรอกว่าในใจของกิมเต้งยามที่เขานิ่งเงียบไปนั้น เขายังนึกถึงคำด่าของแมะอีกหลายคำที่ไม่อยากจะเล่าให้ใครฟัง ไม่อยากจะบอกหลานเลยว่ายามที่ไม่ได้ดังใจ แมะของเขายังทวงค่าที่ดินแปลงที่ขายส่งเขาเรียนด้วยซ้ำ เขาไม่เข้าใจเหมือนกัน ทำไมแมะถึงเกลียดคนจน เกลียดคนผิวดำคล้ายคนชองขนาดนั้น หรือเพราะนายใบจากคนเดียว ทำให้แมะเขาเป็นแบบนี้

“แล้วเรื่องที่ว่ายายเคยฆ่าคนล่ะคะ ลุงเชื่อไหม”

“เรื่องเตี่ยกะผัวเก่าของแมะ ลุงคิดว่ามันก็เป็นไปได้นะ ทั้งจากที่คนเขาพูดกัน กับที่แมะอาละวาดตอนป่วยคราวนี้ เรื่องเจ๊บ๊วยก็คงโดนหมือนลุง เหมือนพี่บุญทิ้งที่ขัดใจแมะ แต่คนที่ทำให้เจ๊บ๊วยคิดสั้น ลุงว่าต้องเป็นนายใบจากคนนั้นมากกว่า ไม่งั้นลูกแมะที่ขัดใจแกก็ต้องถูกแกฆ่าหมดสิ ส่วนที่ว่าแกฆ่าใบจาก ยิ่งเป็นไปไม่ได้ แมะวุ่นกับงานศพเจ๊บ๊วยตลอด จะไปผลักนายนั่นตกน้ำได้ยังไง เมาตกน้ำไปเองมากกว่า”

วันนี้ ยายเป็นเหมือนเมื่อวาน นอนนิ่งเหมือนคนหมดแรง ไม่มีวี่แววว่าจะอาละวาดเหมือนเมื่อคืน แต่ป้ากิมเหมยยังเข็ดขยาด เลยบอกให้จักรวาลมาค้างเป็นเพื่อนอีกคนในคืนนี้ ลุงกิมเต้งนั้นอยู่คุยด้วยจนบ่ายสามโมงจึงกลับไป

พอลุงกิมเต้งกลับไปแล้ว โบตั๋นออกมานั่งอยู่คนเดียวที่แคร่ใต้ต้นมังคุดหน้าบ้าน เปรียบเทียบระหว่างคุณยายในเรื่องเล่าของป้ากิมเหมยที่ดูดุ เข้มงวด ใจแข็ง กับคุณยายในเรื่องเล่าของลุงกิมเต้ง ที่ดูเป็นแม่ที่ห่วงใยอนาคตลูกๆ พยายามหาสิ่งที่แกคิดว่าดีให้ลูก แต่ก็เอาแต่ใจ พอลูกขัดใจก็โกรธ ทั้งสองแบบที่ดูต่างกันมากอยู่แล้ว ยิ่งต่างจากสิ่งที่เธอรู้สึกได้เวลายายพูดกับเธอเพราะเข้าใจว่าเธอเป็นกิมบ๊วย คุณยายดูเป็นคุณแม่ที่รักลูกมาก เจ็บใจ เสียใจเมื่อลูกไม่เข้าใจความหวังดีของตน มีสิ่งที่เธอคิดว่ามันไม่สอดคล้องกันอยู่หลายอย่าง ทั้งเรื่องคุณยายกับคุณตา เรื่องกิมบ๊วยกับใบจาก มันน่าจะมีเงื่อนงำมากกว่านี้อีก แต่เธอจะไปหาข้อมูลเพิ่มจากไหนกัน เธอคิดเพลินจนไม่รู้ว่ามีคนมาหยุดยืนที่ข้างแคร่ตั้งแต่เมื่อใด

“เป็นไงล่ะ เห็นเที่ยวถามคนโน้นคนนี้ไปทั่ว เชื่อหรือยังล่ะว่ายายสีไพลเป็นฆาตกร”

เชิงอรรถ :

(1) สมัยนั้นยังไม่ได้แยกอำเภอนายายอามออกจากอำเภอท่าใหม่ โดยแยกเป็นกิ่งอำเภอเมื่อ พ.ศ.2535