บันทึกญี่ปุ่นของสองตา : ศาลเจ้าข้าวปั้น

อ่านสองตา คอลัมน์ที่ ‘สองตา’ เจ้าของเพจ “บันทึกของสองตา” จะพาคุณผู้อ่านเดินทางสู่โลกกว้างด้วยงบประมาณอันน้อยนิด เพราะเพียงแค่คลิกเดียวคุณก็จะได้ขึ้นเครื่องออนทัวร์อย่างเพลิดเพลินไปกับเรื่องราวต่างแดนที่เธอคนนี้ได้นำมาแบ่งปันให้ชาวอ่านเอาได้อ่านออนไลน์

ตอนอยู่ที่วัดมัตสึจิยามะ โชเด็น (วัดหัวไชเท้า) ฉันดูเส้นทางที่จะไปศาลเจ้าทาคางิ (Takagi Shrine) หรือศาลเจ้าข้าวปั้น (Onigiri Shrine) ที่อยู่อีกฝั่งของแม่น้ำสึมิดะต่อ ซึ่งดูจากการเดินทางแล้ว ถ้าจะนั่งรถไฟก็ต้องย้อนกลับไปที่สถานีอาซากุสะแล้วขึ้นสาย Toei Asakusa ไปลงที่สถานี Oshiage จากนั้นใช้เวลาเดินต่อไปยังศาลเจ้าประมาณ 7 นาที

แต่ฉันคิดแล้วว่าเช้าๆ ขายังมีแรง ระยะทางประมาณ 1.5 กม. เดินไปเรื่อยๆ ดีกว่า ยิ่งอากาศดีแบบนี้สบายมาก ฉันเดินข้ามสะพานชมวิวแม่น้ำและบ้านเรือน โรงเรียนประถม มัธยม ตามกูเกิ้ลแมปไปเรื่อยๆ แบบไม่หลงทางเลย ใช้ประมาณ 20 นาทีก็ยืนอยู่หน้าเสาโทรริอิปูนที่บอกว่า นี่คืออาณาเขตของเทพเจ้า

ศาลเจ้าทาคางิเป็นศาลเจ้าเล็กๆ อยู่ในซอย ท่ามกลางบ้านเรือนของชาวชุมชน ประวัติเล่าว่าก่อตั้งขึ้นในสมัยมุโระมาจิ (ประมาณปี ค.ศ. 1468) ได้รับการเคารพบูชาในฐานะเป็นศาลของเทพเจ้าผู้พิทักษ์ของเทระจิมะชินเด็นในอดีตในสมัยโบราณ ศาลเจ้าแห่งนี้ถูกเรียกว่า ‘ไดโรคุเทนชะ’ สร้างอุทิศแก่ไดโรคุเทนมะโอ ราชาปีศาจแห่งสวรรค์ชั้นที่ 6 ต่อมาในช่วงต้นยุคเมจิเกิดระบบการแบ่งแยกศาสนาชินโตและศาสนาพุทธ จึงได้เปลี่ยนชื่อเป็น ‘ศาลเจ้าทาคางิ’ ตามชื่อเทพเจ้า ‘ทาคางิมุสุบิโนะคามิ’ หรือที่รู้จักในชื่อ ‘ทาคามิมุสุบิ’ ผู้เป็นเทพเจ้าแห่งการเกษตร ที่สถิตย์อยู่ ณ ที่นั้น ถือเป็นสถานที่สำคัญต่อจิตใจคนในท้องถิ่น ซึ่งความผูกพัน เคารพนับถือของคนในย่านนั้นต่อศาลเจ้าเห็นได้จากผู้คนที่เดินผ่านก็จะเข้ามาไหว้ศาลกัน เหมือนมาบอกกล่าว ขอพรก่อนออกไปที่อื่น

เดือนมกราคม ค.ศ. 1967 อาคารศาลเจ้าได้รับการสร้างขึ้นใหม่เป็นอาคารคอนกรีตเสริมเหล็ก ต่อมาในเดือนพฤศจิกายนปีถัดมา ได้มีการจัดพิธียิ่งใหญ่เพื่อรำลึกถึงวันครบรอบ 500 ปีการก่อตั้งศาลเจ้า และมีพิธีฉลองอย่างยิ่งใหญ่จัดขึ้นอีกครั้งเมื่อเดือนมิถุนายน ค.ศ. 2018 เป็นการรำลึกถึงวันครบรอบ 550 ปีการก่อตั้งศาลเจ้า

นับถึงปีนี้ 2025 ศาลเจ้ามีอายุ 557 ปีแล้ว แม้จะไม่เหลือร่องรอยในอดีตมากนัก แต่ศาลเจ้าทาคางิกลับที่พูดถึงในวงกว้างอีกครั้งในช่วงหลายปีที่ผ่านมา เพราะที่นี่ถูกนำไปใช้เป็นโลเกชั่นของอะนิเมะเรื่องTeasing Master Takagi-San ทำให้มีคน (โดยเฉพาะวัยรุ่น ) ตามมาทำความรู้จัก ซึ่งฉันอ่านคอมเมนต์ในรีวิวเขาว่าเทพเจ้า ณ ศาลเจ้าข้าวปั้นให้โชค ให้พรกับสาวๆดีนักแล นอกจากนี้ที่นี่ยังเป็นหนึ่งในหมุดของการตามล่าสแตมป์หรือตราประทับด้วย ทำให้เรื่องราวของศาลเจ้าอยู่ในโซเชียลและบอกต่อๆกันไปในศาลเจ้าจึงมี standy ของ Takagi-San คอยต้อนรับกิจกรรมอีกอย่างของศาลเจ้าทาคางิที่ทำเป็นประจำทุกปีคือ ทางศาลเจ้ารับรวบรวมเครื่องรางเก่ามาเผาทำลาย เพราะเมื่อขึ้นปีใหม่ชาวญี่ปุ่นจะเปลี่ยนเครื่องรางต่างๆที่พกติดตัวหรือไว้ในบ้าน แต่จะไม่ทิ้งของเก่าไปเฉยๆ แต่ส่งต่อให้วัดหรือศาลเจ้าจัดการให้

ส่วนเรื่องข้าวปั้น หรือ Orinagi ที่กลายมาเป็นเอมะ (Ema) หรือ แผ่นไม้อธิษฐานขอพรประจำวัด และเป็นข้าวของที่คนนำมาขอพร ฉันหาที่มาไม่เจอ แต่น้องโอ๊คที่ต่างคนต่างไปวัดนี้หาข้อมูลมาได้ เลยขอนำมาเล่าต่อว่า “เทพเจ้าที่สถิตเป็นประธานของศาลเจ้านี้ เป็นเทพเจ้าแห่งธัญพืชที่ดูแลเรื่องการเกษตรกรรม การเพาะปลูก ดังนั้นศาลเจ้าแห่งนี้จึงเป็นสถานที่ศักดิ์สิทธิ์ในเรื่องนี้ แล้วข้าวปั้นเป็นอาหารหลักของคนญี่ปุ่น ดังนั้นจึงอาจหมายรวมถึงความสมบูรณ์พูลสุข มีกินมีใช้ด้วย”

ด้วยเหตุนี้จึงมีข้าวปั้นที่ต่างคนต่างสร้างสรรค์เป็นของมาถวายวางไว้ตามจุดต่างๆ มีตั้งแต่ ข้าวปั้นที่ถักด้วยไหมพรม ข้าวปั้นเลโก้ พวงกุญแจตุ๊กตาข้าวปั้น และง่ายสุดคือใช้ก้อนหินสีขาวรูปตรงสามเหลี่ยมขนาดต่างๆ มาเขียน ตกแต่งหน้าตาให้เป็นปั้น น่ารักน่าเอ็นดู เป็นญี่ปุ๊นญี่ปุ่น

แต่ไม่ว่าจะเป็นของชิ้นเล็กชิ้นใหญ่ต่างก็มาจากใจของคนที่ศรัทธาและมาด้วยความตั้งใจ

หมายเหตุ : Takagi Shrine
2 Chome-37-9 Oshiage, Sumida City, Tokyo 131-0045
เวลาทำการ : เปิดทุกวัน 09.00-16.00 น.
Website : takagi-jinja.com
การเดินทาง : จากสถานี Oshiage ใช้ทางออก A 3 เดินไปอีก 7 นาที  หรือจากสถานี Hikifune เดิน ประมาณ 5 นาที