เมื่ออเมริกันฝันหาคุก

“อเมริกันคัน” เรื่องราวเกี่ยวกับอเมริกาในบางแง่มุมในอเมริกาที่หลายคนไม่เคยรู้หรือเคยรับรู้มาบ้าง แต่อาจมองไม่เห็นภาพรวมชัดเจน เจริญขวัญ แพรกทอง บลาฮาสสกี้ เจ้าของคอลัมน์ที่เขียนลงในต่วยตูนมาถึง 10 ปี นำมาเขียนเล่าสู่กันฟังแบบสนุกๆ เหมือนการเล่าให้เพื่อนฟัง โดยคงบุคลิก “ต่วยตูน” ดั้งเดิมเอาไว้คือสาระและบันเทิง

หลายคนในเมืองไทยบ่นว่าข้าวของแพง อยากจะบอกว่าอเมริกาก็ไม่ยิ่งหย่อนไปกว่ากัน ราคาสินค้าในชีวิตประจำวันรวมทั้งอาหารการกินแพงขึ้นมาก เมื่อความยากแค้นลำเค็ญเป็นปัญหา เลยทำให้บางคนเกิดไอเดียว่าไปนอนคุกน่าจะดีกว่าว่ะ มีทั้งฮีตเตอร์นอนอุ่นดี อาหารฟรีสามมื้อ แถมมีห้องสมุดในคุกด้วย บ้านไม่ต้องเช่า ข้าวไม่ต้องซื้อ ประกันสุขภาพไม่ต้องจ่าย งั้นเรามาหาทางเข้าคุกกันเถอะ… อ้าว

เมื่อไม่นานมานี้ มีโจรพิลึกรายหนึ่งปล้นแบงก์ แต่ปล้นแค่หนึ่งดอลลาร์ฯ หรือ 35 บาทไทยเท่านั้นเอง คาดว่าคงบวกลบคูณหารแล้วล่ะ ถึงตัดสินใจขอเข้าไปอยู่ในคุก แทนการอยู่นอกคุก เพราะการนอนคุกนั้นอย่างน้อยก็มีอาหารกินสามมื้อและหาหมอฟรี

คดีนี้สร้างความฮือฮาแก่ตำรวจรัฐยูทาห์อย่างยิ่ง เมื่อได้รับแจ้งว่ามีการปล้นแบงก์ คุณลุงโดนัลด์ ซานตาโครเซ วัย 65 ปี เดินเข้าไปในธนาคารเวลล์ส ฟาร์โก ใกล้ถนน 300 เซาท์เมนสตรีท เมืองซอลต์เลก รัฐยูทาห์ จากนั้นยื่นกระดาษแผ่นหนึ่งให้พนักงานธนาคารอย่างนิ่มนวล กระดาษแผ่นนั้นมีข้อความว่า

“ขอความกรุณายกโทษให้ผมด้วยในการกระทำนี้ แต่นี่คือการปล้นนะครับ กรุณาส่งเงินมาให้ผม 1 ดอลลาร์ ขอบคุณครับ”

เจ้าหน้าที่แบงก์อ่านข้อความ แล้วยื่นเงินให้หนึ่งดอลลาร์ จากนั้นขอร้องให้ลุงโดนัลด์ออกจากธนาคารไป แต่ลุงโดนัลด์กลับปฎิเสธ แถมบอกให้พนักงานธนาคารรีบโทรแจ้งตำรวจให้มาจับตนเองอีกต่างหาก แปลกกว่านี้มีอีกไหม ถามจริง โจรสุภาพเดินไปนั่งรอตำรวจในล็อบบี้ธนาคาร ระหว่างนั่งรอ ก็ร้อนรนกระวนกระวายว่า ทำไมพวกตำรวจถึงมาจับตนช้า… เอ้า… แบบนี้ก็ได้เหรอ นี่ลุงลืมไปแล้วหรือไงว่ามาปล้นธนาคาร

พอตำรวจมาถึง ลุงโดนัลด์เดินนิ่มๆ ไปบอกตำรวจเองเลยว่า กระผมมาปล้นครับ แล้วยื่นแบงค์หนึ่งดอลลาร์ฯ ให้ตำรวจเป็นหลักฐานว่าปล้นจริงจริ๊งงงง เนี่ย… ดูสิ หลักฐานเห็นๆ จากนั้นอธิบายเหตุผลว่าที่ลุกมาปล้นธนาคารเพราะอยากเข้าคุก เฮ้ยยยย… ยิ่งแปลกเข้าไปใหญ่ ทำไมล่ะลุ้งงงง

ยังไม่พอใจพระเดชประคุณ ลุงประกาศปังดังลั่นว่า หากไม่ยอมจับแกหนนี้ จะปล้นธนาคารอีกแห่ง และขู่เอาเงินมากขึ้น เอาเท่าไหร่ดี สองดอลลาร์ฯ ดีไหมล่ะ จนกว่าจะถูกส่งตัวไปยังเรือนจำของรัฐบาลกลาง คือมีความตั้งใจแน่วแน่ที่จะเข้าคุกให้ได้… ว่างั้น

นี่ไม่ใช่ครั้งแรกในอเมริกา ที่เจอโจรปล้นแบงก์เพื่อเอาเงินแค่หนึ่งดอลลาร์ฯ ก่อนหน้านี้เมื่อปี 2011 เจมส์ วีรอน ชายวัย 60 ปีตกงานและไม่มีประกันชีวิต เลยบุกปล้นธนาคารในรัฐนอร์ทแคโรไลนา เพราะต้องการรับการดูแลสุขภาพในเรือนจำ

ต่อมาปี 2013 ชายไร้บ้านวัย 50 ปี ปล้นธนาคารแค่เงินหนึ่งดอลลาร์ฯ ในรัฐออริกอน และเฝ้ารอเจ้าหน้าที่ตำรวจมาจับกุมตัว เพื่อจะได้รับการรักษาในเรือนจำ

ฟังดูเหมือนเป็นเรื่องตลก แต่เป็นตลกร้ายที่หัวเราะทั้งน้ำตา เพราะคุณลุงเหล่านี้ไม่มีหลักประกันใดๆ ในชีวิต เมื่อเจ็บไข้ได้ป่วยก็ไม่มีเงินสดพอจะรักษาตัว การหาทางเข้าคุกจึงเป็นหนทางเดียวที่จะทำให้ได้รับการรักษา

นอกจากเรื่องปล้นเพื่อเข้าคุกให้ได้รับการดูแลแล้ว ยังมีปล้นเฉพาะกิจเพราะเหงา อยากเข้าไปอยู่กับเพื่อนที่ถูกรวบตัวไปนอนซังเตก่อนหน้านั้น เหตุเกิดในฟลอริดา ชายฟลอริดารายหนึ่งแหกคุกเข้าไปหาเพื่อนที่ถูกขังในคุก สุดท้ายได้อยู่ในคุกกับเพื่อนสมใจนึกบางลำพู ป่านนี้คงมีความสุขกับเพื่อนในคุกแล้วมั้ง

แต่มีอเมริกันบางคนที่ปล้นธนาคารเพราะเบื่อเมีย… แบบนี้ก็มีแฮะ ย้อนไปเมื่อปี ค.ศ. 2016 เกิดเหตุปล้นธนาคาร โดยคุณลุงมะริกันอีกเหมือนกัน ลุงลอว์เรนส์ ลิปเปิล วัย 70 ปี บุกเดี่ยวปล้นธนาคาร อยากติดคุกเพื่อหนีเมียคู่ทุกข์คู่ยากเท่านั้นเอง ก่อนบุกปล้น คุณลุงทิ้งจดหมายไว้ที่บ้าน มีใจความว่า

“ผมยอมติดคุก ดีกว่าต้องทนอยู่กับคุณ”

คุณลุงเล่าว่าทะเลาะเบาะแว้งกับเมียอยู่เสมอ เกิดหน่ายเมียขึ้นมาจนสุดทนไหว เลยบึ่งรถไปธนาคารใกล้บ้านทันที เมื่อไปถึงธนาคาร ยื่นโน้ตให้พนักงานรับฝากเงินว่า

“ผมมีปืน ส่งเงินมาเดี๋ยวนี้”

พนักงานมองหน้าคุณลุงแล้วคงถอนหายใจเลยแหละ แต่หยิบเงินให้แต่โดยดีประมาณ 155,000 บาท แต่สิ่งที่ทำให้พนักงานทุกคนแปลกใจคือ พอได้เงินแล้ว คุณลุงกลับเดินไปนั่งรอในธนาคารอย่างสงบ แทนที่จะเผ่นหนีอย่างที่ควรจะเป็น

พนักงานธนาคารโทรแจ้งตำรวจว่ามีลุงมาปล้นแบงก์ พอตำรวจเดินเข้ามาในธนาคารเท่านั้น คุณลุงผู้หน่ายเมียแล่นถลาไปหาตำรวจ บอกว่าตนเองเป็นคนปล้นธนาคาร เลยถูกตำรวจจับทันที เอ๊ะ… ลุง หย่าเมียไม่ง่ายกว่าปล้นธนาคารเหรอ

พอตำรวจฟังเรื่องราวความเป็นมา เลยทำสำนวนส่งฟ้องอัยการ อัยการให้ประกันตัวแล้วกลับบ้านได้ แบบนี้อัยการแกล้งกันชัดๆ นี่ ก็ลุงไม่ได้อยากกลับบ้าน แต่อยากไปนอนคุก เพื่อไม่ต้องเจอหน้าเมีย ข่าวไม่ได้บอกว่าตอนคุณลุงกลับบ้านไป ถูกเมียดึงหูยานหรือเปล่า

เหตุผลทั้งหมดทั้งมวลที่ทำให้บรรดาลุงอยากเข้าคุกนี่ไม่ใช่เพราะคุกอเมริกาน่าสบายหรอก แต่น่าจะเพราะแต่ละคดีติดคุกนานยันหลานบวชมากกว่า ค้นข้อมูลจากเว็บไซต์เกี่ยวกับกฎหมายในอเมริกาพบว่า อเมริกามีอัตราการคุมขังสูงสุดในโลก แม้ว่าประชากรอเมริกันจะเป็นเพียง 5% ของประชากรโลก แต่กลับมีจำนวนนักโทษสูงถึง 25% ของนักโทษทั่วโลก เรียกว่าชาวอเมริกันทุก 32 คน จะมี 1 คนที่อยู่ในการควบคุมของระบบยุติธรรม แหม… น่าชื่นใจจริงจริ๊งงงง

นอกจากจำนวนนักโทษสูงที่สุดแล้ว อเมริกายังมีอัตราการกักขังสูงที่สุดด้วยเช่นกัน ประชากรทุกๆ 100,000 คน ประมาณ 751 คนอาศัยอยู่ในเรือนจำ รัสเซียตามมาเป็นอันดับสองด้วยอัตรานักโทษ 627 คน ต่อประชากร 100,000 คน

สาเหตุหลักของจำนวนนักโทษล้นหลามอเมริกานี้ เพราะระยะเวลาที่ถูกตัดสินโทษจำคุกนั่นเอง เลยมีเสียงวิพากษ์วิจารณ์ว่าอเมริกามีโทษจำคุกนานกว่าประเทศอื่นในโลก แม้บางประเทศมีจำนวนนักโทษต่อปีมากกว่าอเมริกา แต่อเมริกาเก็บนักโทษไว้ในเรือนจำนานกว่า เช่น โทษจำคุกสำหรับข้อหาลักทรัพย์ในอเมริกาอยู่ที่ 16 เดือน แค่โทษความผิดเดียวกันนี้ ติดคุกแค่ 5 เดือนในแคนาดา และติดคุก 7 เดือนในอังกฤษ

แม้ว่าคุกอเมริกาจะไม่ได้น่าอยู่น่านอนเล่นอะไร แต่ด้วยเหตุผลที่เล่ามา ทำให้อเมริกันจำนวนหนึ่งจงใจก่อเหตุในการเข้าคุก เพราะติดคุกง่ายแถมติดนาน จนหลายคนคิดว่าย้ายบ้านเข้าคุกดีกว่ามั้ย… ถ้าถามฉัน แม้จะต้องจ่ายค่าโน่นนั่นนี่ แต่ขออยู่นอกคุกดีกว่านะ สบายใจดี