5 ขนมไทยมีที่มาพร้อมนามไพเราะ

เรื่องราวรอบตัวน่ารู้น่าอ่านกับหลากหลายสิ่งที่คุณอาจไม่เคยรู้มาก่อน ในคอลัมน์ Lifestyle โดย Hoot-Hoot ที่อ่านออนไลน์แล้วรับรองมีประโยชน์ต่อการใช้ชีวิตอย่างแน่นอน เพราะเรื่องราวดีๆ ที่รายล้อมรอบตัว #มีให้อ่านที่อ่านเอา

ขนมหวานไทยๆ ได้รับการกล่าวขานว่ารสชาติดี มีเอกลักษณ์ที่หน้าตาสวยงามชวนมอง (จนบางครั้งไม่กล้ากิน) แถมยังเป็นที่ยอมรับระดับโลกมากมายหลายชนิด แต่สิ่งที่อ่านเอาสะดุดใจก็คือ ชื่อเรียกขนมหวานไทยที่ฟังแล้วเสนาะหูเป็นอย่างมาก

ว่าแต่ว่ามีชื่ออะไรบ้าง และมีความเป็นมาอย่างไร วันนี้เรานำมาเล่าให้อ่านกัน

‘ขนมบุหลันดั้นเมฆ’ มีมาตั้งแต่สมัยรัชกาลที่ 2 ได้รับแรงบันดาลใจจากเพลงพระราชนิพนธ์ในพระบาทสมเด็จพระพุทธเลิศหล้านภาลัย ที่ชื่อว่า ‘บุหลันลอยเลื่อน’ จุดเด่นของขนมบุหลั้นดั้นเมฆคือ กลางตัวขนมหยอดไข่แดงลงไปเพื่อสื่อถึงดวงจันทร์ในเวลากลางคืน ล้อมรอบด้วยแป้งสีฟ้าที่เปรียบเหมือนสีของก้อนเมฆยามราตรี

ทั้งนี้มีการใช้ขนมบุหลันดั้นเมฆมาเป็นขนมเสี่ยงทายเรื่องหน้าที่การงาน โดยทำนายจากการหยอดส่วนของไข่แดงลงไป หากว่าหยอดแล้วได้ไข่แดงกลมสวยทำนายว่าจะได้เลื่อนขั้นเลื่อนตำแหน่ง แต่ถ้าบิดเบี้ยวก็หมายความไปทางตรงกันข้าม

‘ขนมพระพาย’ มีประวัติที่เล่ากันว่า ขุนพิทักษ์ราชกิจผู้ซึ่งได้รับการแต่งตั้งให้เป็นพระพิทักษ์ราชกิจ กำลังจะจัดพิธีแต่งงานขึ้น เหล่าบรรดาคนทำกับข้าวในวังหลวงจึงได้คิดค้นขนมเพื่อใช้ในพิธีครั้งนี้ เมื่อคิดไปคิดมาก็ได้มาเป็นขนมพระพาย ที่ทำมาจากข้าวเหนียว สอดไส้ด้วยถั่วกวน เพื่อสื่อความรักที่เหนียวแน่นมั่นคง สำหรับไส้หวานๆ ของถั่วกวนสื่อถึงรักแสนหวานของคู่บ่าวสาวที่สุกงอมจนเข้าพิธีแต่งงาน

‘ขนมโพรงแสม’ เป็นขนมอีกหนึ่งชนิดที่นิยมใช้ในพิธีแต่งงาน โดยลักษณะของตัวขนมโพรงแสมจะคล้ายกับรากต้นแสมที่ขึ้นบริเวณป่าชายเลน คือตั้งตรง ด้านในกลวง แต่แฝงไว้ด้วยความพิเศษคือรากของต้นแสมใช้สำหรับหายใจ จึงได้ตั้งชื่อขนมเพื่อเปรียบเปรยกับความเชื่อในเรื่องความรัก ตัวขนมจึงคล้ายทองม้วนที่ตั้งตรงประหนึ่งเสาบ้านที่แข็งแรง สื่อให้บ่าวสาวอยู่กันยั่งยืนและร่ำรวย แต่แกนกลางที่กลวงนั้นคือลมหายใจที่หล่อเลี้ยงให้รักคงอยู่ พร้อมกับความหวานของชีวิตคู่จากน้ำตาลเคลือบที่พันอยู่รอบขนม

‘ขนมทอง’ ที่มีรูปร่างเหมือนโดนัททำด้วยแป้งทอดน้ำมัน และหยอดหน้าด้วยน้ำตาลโตนดนั้น สมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ เจ้าฟ้ากรมพระยานริศรานุวัดติวงศ์ ทรงวินิจฉัยว่าน่าจะมาจาก ‘ขนมกอง’ อันหมายความว่าเป็นวงเหมือนกำไล มาแต่ศัพท์ภาษาเขมร เช่นเรียกกำไลมือว่า ‘กองไฎย’ เรียกกำไลเท้าว่า ‘กองเชิง’ เป็นต้น ด้วยว่าทางภาคเหนือเรียกขนมทองว่า ‘ข้าวหนมวง’ ส่วนพวกลาวพวนเรียกขนมทองว่า ‘ขนมก้องแหน’

‘ขนมดาราทอง’ คือขนมที่หลายคนเข้าใจมาตลอดว่าคือขนมจ่ามงกุฎที่ไม่ได้มีรูปทรงเป็นมงกุฎ แต่มีรูปทรงแบบเดียวกับกาละแมเพียงแต่มีสีเขียวอ่อนๆ โรยด้วยเมล็ดแตงโมหรือฟักทองเกิดขึ้นในสมัยรัชกาลที่ 2 ก่อนขนมดาราทอง ที่ปัจจุบันนิยมเรียกว่า ‘ขนมทองเอกกระจัง’

ที่มาที่ไปของขนมดาราทองนั้น เกิดขึ้นในช่วงสมัยจอมพล ป. พิบูลสงคราม ที่ได้จัดให้มีประกวดอาหารคาวหวานในงานฉลองปีใหม่ขึ้น โดย คุณหญิงเจือ สิงหเสนี จึงได้นำเอาสูตรขนมของคุณป้านารถ สิงหเสนี มาส่งประกวด ในชื่อ ‘ดาราทอง’ เพราะหน้าตาขนมเหมือนเครื่องหมายดาราในเครื่องราชอิสริยาภรณ์ โดยมีลักษณะคล้ายๆ มงกุฎและได้รับรางวัลชนะเลิศ ขนมชนิดนี้จึงมีชื่อเรียกไพเราะ 2 ชื่อคือ ‘ขนมทองเอกกระจัง’ หรือ ‘ขนมดาราทอง’ หาใช่จ่ามงกุฏแต่อย่างใด

ใครเคยกินขนมชื่อไพเราะชนิดไหนบ้าง นำมาพูดคุยบอกเล่าให้รู้บ้างนะคะ