โหลดปุ๊บรู้ปั๊บรูปปั้น ร. 8

นอกจาก นิยายออนไลน์ สนุกๆ แล้ว อ่านเอา ยังมีคอลัมน์ ‘หลงเลนส์’ บทความแสดงมุมมองผ่านภาพถ่ายที่ได้รับการบันทึกเรื่องราวของงานศิลปะทั้งไทยและเทศ โดย ตัวแน่น อีกหนึ่งคอลัมน์ที่ อ่านเอา อยากแนะนำให้คุณได้ อ่านออนไลน์

……………………………………..

มีรูปถ่ายรูปหนึ่งดูน่าสนใจ เป็นพระบรมฉายาลักษณ์พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวอานันทมหิดล รัชกาลที่ 8 ทรงประทับเป็นแบบให้ประติมากรที่เราไม่คุ้นหน้าปั้นพระบรมรูปให้ เจ้าของเก่าที่เป็นฝรั่งบอกว่าได้รูปนี้มาแบบถูกๆจากเบอร์ลิน ประเทศเยอรมนี ซึ่งก็ไม่ใช่เรื่องแปลกเพราะรูปถ่ายโบราณที่บ้านเราให้ค่า เพราะเป็นรูปบุคคลสำคัญ เหตุการณ์ประวัติศาสตร์ วิวทิวทัศน์ในอดีตของไทย กลับไปตกหล่นอยู่ในมือต่างชาติที่ไม่ได้ใส่ใจไม่รู้อีโหน่อีเหน่ตั้งมากมาย ใครขยันค้นขยันหาก็มักจะได้ของเด็ดมาแบบฟลุกๆ

ยิ่งน่าสนใจขึ้นมาอีกที่พระบรมฉายาลักษณ์ภาพนี้มีกระดาษเล็กๆ พร้อมคำอธิบายภาพแปะอยู่ด้านหลัง พิมพ์เอาไว้ว่า

Bildhauer schafft Büste des Knabenkönigs von Siam Der bekannte Bildhauer Benno Elkan ist zur Zeit damit beschäftigt, von dem Knabenkönig Ananda von Siam, der in Lausanne in der Schweiz erzogen wird, eine Büste zu schaffen. A.P.Bild zeigt den Bildhauer bei der arbeit.

โอ้ว แม่เจ้า ขนาดภาษาไทยยังกระท่อนกระแท่น แล้วนี่ภาษาเยอรมันแล้วจะอ่านรู้เรื่องได้ยังไง ขณะกำลังบ่นพึมพำกับตัวเอง ศรีภรรยาบังเอิญมาได้ยินเข้าคงเกิดความสมเพชในความโลว์เทคของสามี เลยแนะให้โหลดแอพฯ กูเกิลทรานสเลต และสอนให้ใช้เลย ณ บัดเดี๋ยวนั้น เฮ้ย อะไรจะง่ายขนาดนี้ แค่เอาโทรศัพท์ส่องไปที่ข้อความภาษาเยอรมัน แล้วข้อความทั้งหมดในภาพบนหน้าจอเราก็กลับกลายเป็นภาษาอังกฤษทันทีทันใด ดังนี้

Sculptor creates bust of the boy king of Siam The well-known sculptor Benno Elkan is currently busy creating a bust of the boy king Ananda of Siam, who is educated in Lausanne, Switzerland.  A.P. picture shows the sculptor at work. 

แปลความได้ว่าภาพนี้คือภาพประติมากรชื่อดังนามว่า เบ็นโน เอลแคน กำลังใจจดใจจ่อปั้นพระบรมรูปในหลวงอานันทมหิดลแห่งสยาม ผู้ซึ่งเรียนอยู่ที่โลซาน ประเทศสวิตเซอร์แลนด์

นับเป็นภาพที่หาดูได้ยาก เพราะในช่วงที่ประเทศไทยเกิดการเปลี่ยนแปลงการปกครอง ในหลวง รัชกาลที่ 7 สละราชสมบัติ ในหลวง รัชกาลที่ 8 ขึ้นครองราชย์ ประเทศต่างๆ ทั่วโลกรวมถึงประเทศไทยหรือสยามในขณะนั้นกำลังตกอยู่ในช่วงภาวะเศรษฐกิจฝืดเคือง ราชสำนักต้องใช้จ่ายอย่างประหยัดไม่สามารถสร้างและซื้อหาผลงานศิลปะมาประดับประดาปราสาทราชวังได้มากเหมือนรัชกาลก่อนๆ อีกทั้งกษัตริย์ยังทรงพระเยาว์ และทรงศึกษาอยู่ในต่างประเทศ จำเป็นต้องมีผู้สำเร็จราชการแทนพระองค์คอยตัดสินใจในเรื่องต่างๆ เรื่องอาร์ทซึ่งถูกมองเป็นของฟุ่มเฟือยย่อมกลับกลายเป็นเรื่องสำคัญอันดับท้ายๆ

ในสมัยรัชกาลที่ 8 ผลงานศิลปะที่ถูกว่าจ้างโดยราชสำนักจึงมีจำนวนน้อยมาก พระบรมรูปในภาพถ่ายนี้ก็เป็นหนึ่งในไม่กี่ชิ้นที่ถูกสร้างขึ้นมา โดยประติมากรที่ได้รับโอกาสอันหายากยิ่งนี้คือ เบ็นโน เอลแคน ศิลปินผู้ที่มีพื้นเพเดิมเป็นคนเยอรมนี แต่อพยพหนีนาซีไปตั้งรกรากอยู่ในอังกฤษ เอลแคนมีชื่อเสียงเป็นที่รู้จักอย่างกว้างขวางจากฝีมือการสร้าง รูปเหมือน และอนุสาวรีย์ ผลงานของเอลแคนถูกนำไปแสดงตามสถานที่สำคัญของประเทศต่างๆ ทั่วยุโรป อิสราเอล รวมถึงในเมืองไทยเมื่อคราวที่พระบรมรูปชิ้นนี้ถูกหล่อขึ้นด้วยสำริดจนเสร็จสมบูรณ์ในปี พ.ศ. 2478 และถูกส่งจากลอนดอนมาประดิษฐานที่พระที่นั่งราชกรัณยสภา ในพระบรมมหาราชวัง

ถ้าไม่ได้กูเกิลทรานสเลต ป่านนี้คงยังนั่งงงเต๊กมะงุมมะงาหรา เดาสุ่มไปต่างๆ นานาว่าคนปั้นเป็นใคร ถ้ายังหาคำตอบไม่ได้ตกเย็นมีหวังต้องไปนั่งโซ้ยขาหมู ไส้กรอกรวม กับเซาเออร์เคราต์ที่ไหนสักแห่ง แล้วตีซี้กับเจ้าของร้านชาวเยอรมัน หรือไม่ก็ภรรยาชาวไทย ไหว้วานให้เขาช่วยแปลให้ Danke für Ihre Hilfe.