ร.จันทพิมพะ

อ่านคลาสสิก โดย พงศกร อีกหนึ่งคอลัมน์ที่อ่านเอาภูมิใจนำเสนอกับการถ่ายทอดเรื่องราวของนักเขียนรุ่นเก่า ซึ่งมีผลงานเป็นตำนานและหาอ่านได้ยากยิ่งในยุคปัจจุบัน  เพื่อให้นักอ่านที่รักทุกเพศวัยจะได้สัมผัสกับความลึกซึ้งของงานเขียนและได้รับรู้เรื่องราวดีๆ มากมายในแวดวงวรรณกรรม

*************************

เริ่ม จันทพิมพะ หรือที่ภายหลังเปลี่ยนชื่อตามสมัยรัฐนิยมมาเป็น รวงทอง จันทพิมพะ เป็นนักเขียนสตรีนามปากกา ‘ร.จันทพิมพะ’

เธอเป็นนักเขียนหญิงที่มีผลงานโดดเด่นในช่วงเปลี่ยนแปลงการปกครอง และแทบไม่มีภาพถ่ายปรากฏให้คนรุ่นหลังเห็น แต่จากคำบอกเล่าของนักเขียนทีร่วสมัยเดียวกันบอกให้เรารู้ว่า ร.จันทพิมพะเป็นสุภาพสตรีรูปร่างโปร่งบาง ดวงหน้าสวยหวาน มีสีหน้าครุ่นคิดอยู่เสมอ

ร.จันทพิมพะ เกิดในช่วงปลายรัชกาลที่ 5 เป็นบุตรสาวของอำมาตย์โท พระประจำคดี หรือ บัวรส จันทพิมพะ ด้วยเหตุนี้เธอจึงได้รับการศึกษาสูงกว่าสตรีในยุคเดียวกัน เมื่อเรียนจบ ร.จันทพิมพะ เป็นครูสอนหนังสือที่วัฒนาวิทยาลัย พร้อมๆ กับเริ่มเขียนนวนิยายเรื่องแรกคือ ‘อวสานสวนกุหลาบ’ ซึ่งเป็นที่ชื่นชอบของเพื่อนครูและบรรดาลูกศิษย์เป็นอย่างมาก

หลังจากนั้นไม่นานเธอก็ตัดสินใจลาออก และมุ่งหน้าเอาดีทางงานประพันธ์ด้วยการไปสมัครทำงานกับ มาลัย ชูพินิจ และ กุหลาบ สายประดิษฐ์ และเริ่มงานเขียนอย่างจริงจังนับแต่บัดนั้น

ร.จันทพิมพะ เขียนเรื่องสั้นเอาไว้เป็นจำนวนมาก มีผลงานนวนิยายไม่กี่เรื่อง ผลงานนวนิยายที่สร้างชื่อเสียงให้กับเธอคือ ‘เราลิขิต’ และ ‘บนหลุมศพวาสิฏฐี’ ซึ่งเป็นเรื่องต่อเนื่องกัน

เราลิขิต ลงให้อ่านเป็นตอนๆ ใน ‘ประชามิตร-สุภาพบุรุษ’ ช่วงปี พ.ศ. 2489 ส่วนภาคสมบูรณ์ของนวนิยายเรื่องนี้คือ บนหลุมฝังศพวาสิฏฐี ลงในนิตยสาร ‘สยามสมัย’ ในอีกสี่ปีต่อมา ทั้งสองเรื่อรวมเล่มหลายครั้ง เป็นแรงบันดาลใจให้นักอ่านรุ่นหลังก้าวขึ้นมาเป็นนักเขียนบ้าง หนึ่งในนั้นคือ คุณหญิงวิมล ศิริไพบูลย์ซึ่งกล่าวอยู่เสมอว่า ‘บนหลุมศพวาสิฏฐี’ คือนวนิยายที่เธอชอบมากที่สุด ด้วยคุณูปการของนวนิยายสองเรื่องนี้ จึงไม่ใช่เรื่องแปลกใจที่ ‘เราลิขิต-บนหลุมศพวาสิฏฐี’ ได้รับเลือกให้เป็น 1 ใน 100 หนังสือดีที่คนไทยควรอ่าน

ผลงานของ ร. จันทพิมพะ มีความโดดเด่นมาก เพราะสะท้อนภาพสังคมและความเป็นไปของบ้านเมืองเอาไว้ เป็นบันทึกสังคมที่น่าสนใจ ไม่ว่าจะเป็นเรื่องภาวะข้าวยากหมากแพงช่วงหลังสงครามโลกครั้งที่ 2 เรื่องการทุจริตคดโกง การลักลอบค้าข้าวสาร ที่น่าสนใจอย่างมากคือมีเรื่องราวของเหตุการณ์สวรรคตของรัชกาลที่ 8 อยู่ในงานเขียนของเธอด้วย

ตัวละครหญิงส่วนมากในงานของ ร.จันทพิมพะ มีความคิดเห็นเป็นตัวเอง มีหัวคิดก้าวหน้า มีการพูดถึงเรื่องราวของสิทธิสตรี นักอ่านสตรีจึงชอบงานของเธอกันมาก เพราะตัวละครได้พูดแทนใจผู้หญิงทุกคน ด้วยเหตุนี้จึงมีนักวิจารย์บางคนให้ความเห็นว่า ร.จันทพิมพะ เป็นนักเขียนสตรีที่แหกคอกสังคม ในขณะที่บางคนชื่นชมว่าเธอคือนักเขียนหัวก้าวหน้า

ร.จันทพิมพะ มีสุขภาพไม่สู้ดีนัก หลังจากทำงานที่ สยามสมัย ได้ไม่นาน ก็เริ่มล้มป่วยลงด้วยโรคหัวใจ ทำให้เธอตัดสินใจลาออกและมานั่งเขียนหนังสืออยู่กับบ้าน และส่งไปยังนิตยสารฉบับต่างๆ อยู่นานหลายปี

เมื่อสุขภาพเริ่มดีขึ้น ท่านผู้หญิงเชิญ พิศลยบุตร เชิญ ร.จันทพิมพะ ไปสอนหนังสือที่โรงเรียนสตรีวรนาถ ซึ่งเธอก็ตอบรับด้วยความยินดี แต่หลังจากสอนหนังสือไปได้ไม่นาน สุขภาพของ ร.จันทพิมพะ ก็เริ่มทรุดลงอีกครั้ง เธอจึงตัดสินใจลาออกและไม่กลับไปสอนหนังสืออีกเลย

ร.จันทพิมพะ ยังคงเขียนงานออกมาอย่างต่อเนื่อง จนกระทั่งเธอมาล้มเจ็บลงอีกครั้งในช่วงปี พ.ศ. 2497 และเข้ารับการรักษาตัวในโรงพยาบาลด้วยอาการของโรคหัวใจ

ร.จันทพิมพะจากไปในวัยเพียง 45 ปีเท่านั้น นับเป็นการสูญเสียเพชรเม็ดงามของวงการวรรณกรรมไปอย่างน่าเสียดาย เหลือเพียงผลงานล้ำค่าให้นักอ่านได้ระลึกถึง