鬼月 – กุ่ยเยว่

นอกจาก นิยายออนไลน์ สนุกๆ แล้ว อ่านเอา ยังมีคอลัมน์ ‘(เรื่องเล่า) 6,200 วันในไต้หวัน’ โดย คุณนายฮวง สาวไทยสุดไฮเปอร์ที่จับพลัดจับผลูมาอยู่ไทเปได้หลายปีดีดักกับเรื่องเล่าเกี่ยวกับการใช้ชีวิตต่างแดนที่เต็มไปด้วยสีสันและมุมมองหลากหลาย เรื่องราวดีๆ ที่ อ่านเอา อยากให้คุณได้ อ่านออนไลน์

***********************************

– 鬼月 – กุ่ยเยว่ –

เคยมีเพื่อนคนหนึ่งส่งข้อความมาถามฉันเกี่ยวกับสิ่งที่ห้ามทำในช่วงเดือน 7 ของปฏิทินจีน นางอยากรู้ว่ามีความเชื่อแบบนี้จริงไหม เลยคิดว่าน่าจะเอามาเล่าให้ฟังกัน เป็นเกร็ดความรู้เล็กน้อยเกี่ยวกับอีกเทศกาลหนึ่งของชาวจีนไต้หวัน ตอนสมัยที่ยังเป็นหมวยเยาวราชนั้น ฉันแค่รู้ว่าที่บ้านต้องจัดโต๊ะไหว้อากงในวันสารทจีน มารู้รายละเอียดมากขึ้นก็ตอนมาเป็นคุณนายฮวงนี่เอง ตอนปีแรกสุดเลยไม่ได้รู้อะไรทั้งสิ้น นอกจากสังเกตว่าทำไมช่วงแถวเดือนกรกฎาคม-สิงหาคม ช่อง HBO หรือช่องที่ฉายภาพยนตร์จีน มีแต่ฉายหนังผีหว่า ยังไม่ถึงฮัลโลวีนซะหน่อย (ก็ตอนอยู่อเมริกา ฉันล่ะเบื๊อเบื่อที่พอเริ่มย่างเข้าเดือนตุลาทีไร ทีวีมีแต่หนังผีทั้งนั้น) พอบ่นกับคุณชาย ฮีก็เลยเฉลยว่า เดือน 7 ในปฎิทินจันทรคติของจีนนั้นคือ ‘鬼月 – กุ่ยเยว่’ หรือ Ghost Month (คำนี้แปลกันตรงตัวเป๊ะๆ) แต่ก็แค่นั้นค่ะ จบคำเฉลยสั้นๆ ตามประสาคุณชาย เกร็ดต่างๆ ฉันมารู้เพิ่มเอาทีหลัง จากการอ่านบ้างหรือจากชีวิตประจำวันในช่วงเดือนนั้น ที่ฮีก็จะบอกบ้าง เพื่อให้ฉันปฏิบัติตัวให้ถูกต้องตามธรรมเนียมหรือความเชื่อ

กุ่ยเยว่ของปีนี้เริ่มขึ้นวันที่ 19 สิงหาคม (วันที่ 1 เดือน 7 ของปฏิทินจีน) สิ้นสุดในวันที่ 16 กันยายน และวันสารทจีนที่ภาษาจีนกลางเรียกว่า ‘中元節 – จงหยวนเจี๋ย’ ซึ่งคือวันที่ 15 เดือน 7 นั้น ปีนี้ตรงกับวันที่ 2 กันยายน ช่วงนี้ตามต้าไม่ฉั่ง (พวกห้างแบบเทสโก้โลตัสหรือบิ๊กซีในเมืองไทย) ก็เริ่มวางขายพวกของกินที่เป็นของแห้งๆ เช่น บรรดาเครื่องกระป๋อง ขนมกรุบกรอบ ฯลฯ จัดเป็นซุ้มโปรโมชันกัน เพื่อให้คนมาจับจ่ายซื้อของเตรียมไหว้ ‘好兄弟 – ห่าวซงตี้’ หรือผีไม่มีญาตินั่นเอง ตามความเชื่อของชาวจีนนั้น กุ่ยเยว่คือเดือนปล่อยผีค่ะ เป็นเดือนที่โลกของมนุษย์กับโลกของวิญญาณมาบรรจบกัน จะว่าไปแล้วฉันว่าความเชื่อนี้น่าจะมีกันหลายชาติอยู่นะ อย่างภาพยนตร์แอนิเมชันของดิสนีย์เรื่อง Coco ไงคะ เทียบกับของไทยเราก็คงเทศกาลผีตาโขน กลับมาว่ากันเรื่องกุยเยว่กันต่อดีกว่า ทุกปีทางคอนโดฯ จะมีจัดไหว้ในวันจงหยวนเจี๋ย โดยเลือกวันเสาร์หรืออาทิตย์ ก่อนที่จะถึงวันจงหยวนเจี๋ย มีการจัดเตรียม ตั้งโต๊ะไว้ให้ผู้อาศัยเอาของกินและกระดาษเงินกระดาษทองไปจัดวางไหว้ห่าวซงตี้ ตั้งถังเหล็กใบใหญ่ๆ ไว้ให้เผากระดาษเงินกระดาษทอง จุดประสงค์ของการไหว้นี้คือ เพื่อไม่ให้ห่าวซงตี้มารบกวนมนุษย์ คล้ายๆ กับการทำบุญอุทิศส่วนกุศลให้กับผีไม่มีญาติน่ะค่ะ แต่เนื่องจากปีไหนก็จำไม่ได้ซะแล้ว รัฐบาลไต้หวันเริ่มไม่อนุญาตให้มีการเผากระดาษเงินกระดาษทองกัน เพราะก่อให้เกิดมลพิษทางอากาศ ทางคอนโดฯ จึงใช้วิธีรวบรวมกระดาษเงินกระดาษทอง เอาไปเผาในเตาเผาที่ทางรัฐบาลกำหนดไว้ให้ ปีนี้ก็อาจจะไม่มีการจัดไหว้จงหยวนเจี๋ยเลยด้วยซ้ำ เนื่องจากสถานการณ์โรคโควิด-19

เอาล่ะค่ะ ตานี้ก็จะคุยให้ฟังถึงบรรดาข้อห้าม สิ่งที่ไม่ควรกระทำในช่วงเดือน 7 ของจีนนี้ เอาแบบทั่วๆ ไปก่อนก็เช่น ไม่รับการผ่าตัด ถ้าเลื่อนได้ก็เลื่อนไปก่อน ค่อยว่ากันอีกทีหลังเดือนเจ็ด ไม่ซื้อรถใหม่ ไม่จัดงานแต่งงาน

ไม่ย้ายบ้านหรือซื้อบ้านใหม่ ที่ฉันมีประสบการณ์ตรงก็เรื่องซื้อบ้านนี่ล่ะ ตอนนั้นเราเจอบ้านถูกใจแล้ว ก็ต้องรีบจัดการดำเนินการซื้อ ถ่ายโอนกรรมสิทธิ์ให้เสร็จสิ้นโดยเร็วก่อนเข้าเดือนเจ็ดจีน แล้วก็ทำพิธีย้ายเข้าบ้านเอาฤกษ์งามยามดีไว้ก่อน (ตามที่คุณชายฮีดูวันดีที่สุดมา) มานอนกันบนเตียงไม้ที่เจ้าของเดิมต่อเติมขึ้นมา โดยทำด้านล่างเป็นที่เก็บของ ก็ขนหมอนมานอนกันคืนนึงก่อน หอบน้องอ้วนมานอนด้วยกันสามชีวิต😊 แล้วก็รอทำครัวใหม่ ห้องน้ำใหม่ให้เสร็จ ขนของย้ายเข้าจริงๆ ตอนเดือนแปดจีน อีกเรื่องก็เมื่อปีที่แล้วนี่เอง จำได้ไหมคะที่เล่าให้ฟังในบทไต้หวันรักษ์โลกว่าเราซื้อรถใหม่ พวกบริษัทรถที่นี่มักจะออกโปรโมชันลดแลกแจกแถม ล่อใจกันสุดๆ ก่อนเข้าเดือนเจ็ดกัน เราก็ต้องตกลงใจซื้อก่อน จ่ายมัดจำอะไรให้เรียบร้อย แล้วบอกดีลเลอร์รถว่า เราขอรับรถที่เดือนแปด ที่เล่ามานี่แค่น้ำจิ้มนะ แยกเป็นข้อๆ ให้อ่านกันชัดๆ เลยดีกว่า

1. อย่าไปว่ายน้ำในช่วงกุ่ยเยว่ เพราะเชื่อกันว่าวิญญาณที่จมน้ำตาย จะมาเอาคนที่ว่ายน้ำอยู่ไปเป็นตัวตายตัวแทน ซึ่งเท่าที่สังเกตมักจะมีข่าวคนจมน้ำตายกันค่อนข้างเยอะอยู่เหมือนกันในช่วงเดือนนี้ของแต่ละปี แต่ถ้ามองในแง่ของความเป็นจริง ส่วนหนึ่งก็น่าจะเป็นเพราะเป็นช่วงที่โรงเรียนปิดเทอม แล้วอากาศก็ร้อนมาก คนจึงไปเล่นน้ำกัน ถึงแม้ว่าผู้ใหญ่จะห้ามหรือเตือนไว้แล้ว เล่าถึงเรื่องนี้ ฉันเองก็มีประสบการณ์เมื่อครั้งเป็นเด็ก จำไม่ได้แน่ว่าอายุเท่าไหร่ แต่ยังค่อนข้างเล็กแน่ๆ พี่พาไปเที่ยวเขาดินอยู่ครั้งหนึ่งจำได้ว่ามีบ่อที่ปลูกบัวอยู่ ไม่ใหญ่มากนัก ด้วยความซนตอนที่พี่เผลอ ฉันก็ปีนขึ้นไปเดินทรงตัวแบบพวกนักไต่เชือกกายกรรมบนขอบบ่อที่เป็นแค่สันปูนกว้างแค่เท้าเด็กเล็กๆ น่ะ เดินไปไม่กี่ก้าวก็ลื่น ขาข้างหนึ่งไถลลงไปอยู่ในน้ำ ยังไม่ทันจะอ้าปากร้องขอความช่วยเหลือ ฉันรู้สึกเหมือนมีมือมาฉุดตกลงไปในบ่อทั้งตัวเสียงดังตูมเลยค่ะ พวกพี่ๆ ถึงได้วิ่งมาคว้าลากดิฉันขึ้นจากบ่อได้ เป็นความทรงจำที่ติดอยู่ในหัวโดยไม่รู้ตัว พอมาได้ยินข้อห้ามนี้ที่นี่ ก็เลยนึกขึ้นมาได้ ไม่รู้เหมือนกันนะคะว่าตอนนั้นคือช่วงเดือนเจ็ดจีนรึเปล่า แต่ก็คงเป็นสาเหตุทำให้ฉันเชื่อในประโยคที่ว่า ไม่เชื่ออย่าลบหลู่เลยล่ะค่ะ
2. อย่าออกไปข้างนอกคนเดียวตอนกลางคืน โดยเฉพาะเด็กๆ และวัยรุ่น เพราะเชื่อกันว่า วิญญาณเข้าสิงสู่ในร่างเด็กๆ ได้ง่าย
3. อย่าผิวปาก โดยเฉพาะตอนฟ้ามืดแล้ว เพราะเหมือนเป็นการผิวปากเรียกห่าวซงตี้
4. เวลาที่มีการแสดงงิ้วกลางแจ้ง (อาจเป็นตามศาลเจ้า) อย่านั่งเก้าอี้แถวหน้าสุดเด็ดขาด เพราะแถวหน้าสุดเป็นที่นั่งสำหรับห่าวซงตี้
5. อย่าเก็บเงินที่หล่นอยู่ตามถนน ไม่ว่าจะเป็นเงินจริงหรือกระดาษเงินกระดาษทอง เชื่อกันว่าจะนำโชคร้ายมาสู่ผู้เก็บ
6. อย่าหันศีรษะถ้ามีคนมาตบไหล่ เชื่อกันว่าคนเรามีไฟปกป้องคุ้มครองอยู่บนไหล่ทั้งสองข้าง ถ้ารู้สึกว่ามีคนมาตบไหล่แล้วหันหน้าไปมอง จะเป็นการดับไฟบนไหล่ ทำให้จิตอ่อนลง วิธีหลีกเลี่ยงคือ หันกลับไปทั้งตัวจะดีกว่าค่ะ
7. อย่าฆ่าแมลงแปลกๆ ในบ้าน เพราะเชื่อกันว่านั่นคือบรรพบุรุษที่กลับชาติมาเกิดเป็นแมลง คำว่าแมลงแปลกๆ ตรงนี้หมายถึงแมลงที่ปกติไม่ค่อยได้พบเห็นในบ้าน เช่น ผีเสื้อ ตั๊กแตน แมลงเม่า เป็นต้น
8. อย่าตากผ้านอกบ้าน เชื่อกันว่าห่าวซงตี้จะฉวยโอกาสสวมใส่เสื้อผ้าเหล่านั้น อันเป็นช่องทางหนึ่งที่จะแอบเข้ามาในบ้านหลังนั้นๆ ได้
9. อย่าพิงกำแพง เพราะกำแพงมีไอเย็น วิญญาณจึงชอบอาศัยอยู่บนกำแพง
10. อย่าปัสสาวะรดต้นไม้ เพราะจะทำให้นางไม้โกรธแล้วจะมาแก้แค้นเอาได้

ร่ายยาวมาเลย คุยให้ฟังกันพอเข้าใจอีกวัฒนธรรมหนึ่งที่ต่างจากบ้านเรา ฉันคิดว่าความเชื่อของชนชาติต่างๆ บนโลกนี้คงมีอยู่มากพอสมควร รู้ไว้ก็ไม่เสียหาย จริงไหม หวังว่าคงไม่เบื่อกันซะก่อนนะคะ 😉