財神 – ไฉเสิน

นอกจาก นิยายออนไลน์ สนุกๆ แล้ว อ่านเอา ยังมีคอลัมน์ ‘(เรื่องเล่า) 6,200 วันในไต้หวัน’ โดย คุณนายฮวง สาวไทยสุดไฮเปอร์ที่จับพลัดจับผลูมาอยู่ไทเปได้หลายปีดีดักกับเรื่องเล่าเกี่ยวกับการใช้ชีวิตในต่างแดนที่เต็มไปด้วยสีสันและมุมมองหลากหลาย เรื่องราวดีๆ ที่ อ่านเอา อยากให้คุณได้ อ่านออนไลน์

***********************************

ขอสารภาพว่า ฉันไม่เคยรู้จักหรือได้ยินชื่อ ‘財神 – ไฉเสิน’ (ภาษาแต้จิ๋วเรียกไฉ่สิ่งเอี๊ย) ที่ในภาษาอังกฤษเรียกว่า Gods of Wealth มาก่อนเลย ไม่น่าเชื่อใช่ไหมคะว่า อดีตหมวยเยาวราชอย่างคุณนายฮวงจะพูดแบบนี้ได้😅 คือจริงๆ ก็คงเคยเห็นรูปภาพ หรือพวกของประดับบ้านช่วงตรุษจีนอยู่บ้างล่ะเนอะ แต่ด้วยความที่ไม่เคยใส่ใจจะถามไถ่คุณเตี่ยหรือคุณหม่ามี้ ก็เลยโง่มาเรื่อย เท่าที่ความทรงจำมีอยู่นั้น ช่วงตรุษจีนที่บ้านฉัน พอถึงวันไหว้ก็ตั้งโต๊ะจีนจัดไหว้อากงอาม่ากันแบบจัดเต็มสุดๆ แล้วก็มีจัดชุดเล็กๆ ไหว้เหล่าเอี๊ยในบ้านเท่านั้นเอง ไม่เคยเห็นอาเตี่ยจัดโต๊ะไหว้ไฉเสินแบบใครเขา เอ ท่าทางอาเตี่ยเราจะยึดคำสอนของบรรพบุรุษเรื่องความกตัญญูต่อบุพการี และความขยันหมั่นเพียรในการทำมาหากินเป็นหลักมั้ง ฉันเลยไม่เคยได้ยินชื่อไฉเสินมาก่อน จนกระทั่งมาอยู่เกาะนี้

อย่างที่เคยเล่าไปบ้างเกี่ยวกับเรื่องเทศกาลตรุษจีนว่า จะมีของมากมายให้เลือกซื้อเพื่อเตรียมต้อนรับเทศกาลขึ้นปีใหม่ของชาวจีน ที่มีมากสุดก็คือไฉเสินนี่ล่ะค่ะ เป็นตุ๊กตาเป่าลมตัวใหญ่ยักษ์บ้าง เป็นโคมไฟตั้งโต๊ะก็มี แม้แต่เป็นบ็อกเซอร์ของผู้ชายก็ยังเคยเห็น ซึ่งส่วนใหญ่ก็จะวาดออกแบบกันมาแนวการ์ตูนน่ารักๆ แล้วที่ฉันเคยอ่านเจอในหนังสือพิมพ์ที่นี่ เกี่ยวกับข้อห้ามทั้งหลายที่ไม่ควรทำในช่วงเทศกาลนี้ มีหลายข้อที่เกี่ยวข้องกับเรื่องเงินๆ ทองๆ ก็เลยทำให้คุณนายฮวงถึงบางอ้อว่า ทำไมไฉเสินถึงเป็นเทพเจ้าโดดเด่นที่สุดในช่วงตรุษจีน ก็ท่านเป็นเทพทางด้านเงินทองและโชคลาภ ขึ้นปีใหม่ทั้งที ทุกคนย่อมหวังแต่สิ่งดีๆ เนอะ

พอรู้จักไฉเสิน เวลาเจอบทความอะไรที่ข้องเกี่ยวกับเทพเจ้าองค์นี้ คุณนายฮวงเลยอ่านซะนิดด้วยความอยากรู้อยากเห็น ทำให้ได้ความรู้ว่า ไฉเสินมีทั้งฝ่ายบู๊และฝ่ายบุ๋น (ตรงนี้ขอใช้ภาษายุทธจักรอธิบายนะ😄) แล้วก็มีที่เชื่อมโยงกับบุคคลจริงๆ ในประวัติศาสตร์จีน เหมือนๆ กับตำนานของเทพเจ้าองค์อื่นๆ ด้วยเช่นกัน ไฉเสินฝ่ายบู๊นั้น ตามหลายๆ ตำนานว่ากันว่าคือ ท่าน ‘趙公明 – เจ้ากงหมิง’ หรืออีกนามหนึ่งคือ  趙公元帥 – เจ้ากงหยวนซ่วย  元帥 – หยวนซ่วย แปลเป็นไทยน่าจะประมาณจอมพลมั้งคะ รูปปั้นของไฉเสินฝ่ายบู๊จะปั้นให้ท่านหน้าดุ บางครั้งประทับบนหลังเสือ (ซึ่งบางตำราระบุว่าเป็นเสือดำ) หรือบางครั้งก็อาจปั้นให้ท่านเหยียบเสืออยู่ ที่มือของท่านถือกระบอง และอาจมีหง่วงป้อ หรือภาษาจีนกลางออกเสียงว่าหยวนเป่า – 元寶 ที่เรารู้จักกันว่าเป็นเงินในสมัยโบราณของชาวจีนนั่นล่ะค่ะ ตั้งวางอยู่ใกล้ๆ ตัวไฉเสิน แต่ถ้าในภาพวาดบางครั้งท่านจะถูกวาดให้ถือหยวนเป่า แล้วมีใบหน้าสีแดงเพิ่มเติมเข้าไป เพื่อให้แยกแยะกันได้ว่าเป็นไฉเสินฝ่ายบู๊

สำหรับไฉเสินฝ่ายบุ๋นนั้น ถ้าเป็นภาพวาดจะมีใบหน้าสีขาวตามปกติ ในมือถือ ‘如意 – หรูอี้’ ซึ่งเป็นสัญลักษณ์ของโชคลาภ จัดได้ว่าครบองค์ประกอบพอดีในหนึ่งภาพ (ก็ฝ่ายบู๊ถือหยวนเป่าคือเงินทอง ฝ่ายบุ๋นถือหรูอี้คือโชคลาภไงคะ) แต่ถ้าเป็นรูปปั้นก็จะปั้นให้หน้าตาออกแนวใจดีนิดนึง แล้วก็แน่นอนที่ขาดไม่ได้คือหยวนเป่า จะปั้นให้ถือไว้ในมือ หรือวางอยู่ใกล้ๆ ตัว อันนี้คงแล้วแต่ผู้ปั้นแล้วล่ะนะ😉 ตามตำนานที่เล่าขานฮิตๆ กันบอกว่า ไฉเสินฝ่ายบุ๋นคือท่าน ‘比干 – ปี่กัน’ ซึ่งเป็นบุคคลในประวัติศาสตร์ยุคราชวงศ์ซัง (ปี 1766 ถึง 1122 ปีก่อนคริสตกาล) ซึ่งฉันคิดว่าน่าจะเป็นตำนานไฉเสินฝ่ายบุ๋นที่เก่าแก่สุด แต่บางตำนานไฉเสินฝ่ายบุ๋นคือท่าน ‘李詭祖 – หลี่กุ่ยจู่’ ซึ่งเป็นข้าราชการฝ่ายปกครองในสมัยราชวงศ์ถัง ท่านปฏิบัติหน้าที่ได้ดีเยี่ยม เมื่อท่านสิ้นชีวิตไป ประชาชนจึงพร้อมใจกันสร้างวัดให้ท่าน จะเป็นท่านไหนก็ตาม ชาวจีนรุ่นหลังก็ถือว่าไฉเสินเป็นเทพเจ้าแห่งความมั่งคั่ง ที่มีบทบาทมากที่สุดในช่วงเทศกาลตรุษจีน ในวัดของลัทธิเต๋าบางแห่ง ไฉเสินเป็นเทพเจ้าประจำประตูวัดอีกด้วยนะคะ มีหลายองค์ มีสมญานามต่างๆ กันไปตามตำแหน่งทิศทางของประตู เช่น ประตูตรงกลางคือท่านเจ้ากงหมิง สมญานามคือไฉเสินฝ่ายบู๊ -武財神 – อู่ไฉเสิน อย่างที่เล่าไปแล้ว

• ประตูด้านทิศตะวันออกคือท่านเซียวเซิง – 蕭升 สมญานามคือเทพเจ้าแห่งการเก็บรวมทรัพย์สมบัติ – 招寶天尊 – เจาเป่าเทียนจุน
• ประตูด้านทิศตะวันตกคือท่านเฉาเป่า – 曹寶 สมญานามคือเทพเจ้าแห่งการเก็บรวมของล้ำค่า – 納珍天尊 – น่าเจินเทียนจุน
• ประตูด้านทิศเหนือคือท่านเหยาเส่าซือ – 姚少司 สมญานามคือเทพเจ้าแห่งการทำกำไร – 利市仙官 – ลี่ซื่อเซียนกวัน
• ประตูด้านทิศใต้คือท่านเฉินจิ่วกง – 陳九公 สมญานามคือเทพเจ้าแห่งการดึงดูดความมั่งคั่ง – 招財使者 – เจาไฉสื่อเจอะ
• ประตูด้านทิศตะวันออกเฉียงใต้คือท่านหันซิ่นเย๋ – 韓信爺 สมญานามคือเทพเจ้าแห่งการพนัน – 大賭神 – ต้าตู่เสิน
• ประตูด้านทิศตะวันตกเฉียงใต้คือท่านหลิวไห่ – 劉海 สมญานามคือเทพเจ้าแห่งโชค – 偏財神 – เพียนไฉเสิน
• ประตูด้านทิศตะวันออกเฉียงเหนือคือท่านเสิ่นวั้นซัน – 沈萬山 สมญานามคือเทพเจ้าแห่งทองคำ – 金財神 – จินไฉเสิน
• ประตูด้านทิศตะวันตกเฉียงเหนือคือท่านเถาจูกง – 陶朱公 สมญานามคือไฉเสินฝ่ายบุ๋น – 文財神 – เหวินไฉเสิน

แต่ที่เล่ามาทั้งหมดนั้น ยังไม่เด็ดเท่ากับข้อมูลที่อ่านเจอแล้วยิ้มขำชอบอกชอบใจอยู่คนเดียวนั่นคือ ชาวจีนเชื่อกันว่า ไฉเสินฝ่ายบู๊ให้คุณประโยชน์เรื่องหนี้สิน คือถ้าเรากราบไหว้บูชาท่าน  ท่านจะช่วยทวงหนี้ให้เรา ลูกหนี้จะไม่กล้าเบี้ยวหรือหนีหนี้!! อุ๊ย ชอบจริงๆ เลย 👍🙏😉😄

ภาพจาก : https://www.nationsonline.org/ , https://en.wikipedia.org/ , https://culture.teldap.tw/