ภาษาจีนวันละคำ

นอกจาก นิยายออนไลน์ สนุกๆ แล้ว อ่านเอา ยังมีคอลัมน์ ‘(เรื่องเล่า) 6,200 วันในไต้หวัน’ โดย คุณนายฮวง สาวไทยสุดไฮเปอร์ที่จับพลัดจับผลูมาอยู่ไทเปได้หลายปีดีดักกับเรื่องเล่าเกี่ยวกับการใช้ชีวิตต่างแดนที่เต็มไปด้วยสีสันและมุมมองหลากหลาย เรื่องราวดีๆ ที่ อ่านเอา อยากให้คุณได้ อ่านออนไลน์

***********************************

– ภาษาจีนวันละคำ –

มาถึงตอนนี้ เจ้าไวรัสหลายชื่อมันอาละวาดไปทั่วโลกซะขนาดนี้ เกินลางสังหรณ์ของอิฉันไปอย่างชนิดมากมายจนเลิกคาดหมายแล้วค่ะ ไอ้ที่วางแผนไว้ว่าต้นเดือนพฤษภาคมจะกลับกรุงเทพฯ อีกครั้ง ตอนที่กลับช่วงตรุษจีนไม่ได้ขนขนมและบรรดาของกินกลับมาเท่าไหร่ เพราะคำนวณแล้วว่าอีกสองเดือนกว่าๆ ก็จะกลับมาอีก เดี๋ยวค่อยกลับมาขนชุดใหญ่ก็ได้ กลับกลายเป็นว่าต้องเลิกล้มแผนกลับบ้านเดือนพฤษภาซะแล้ว เลยทำให้นึกถึงวลีโปรดวลีหนึ่งของอาคุงนายฮวง (ที่เพื่อนๆ รู้กันทั่ว เพราะมักจะใช้ประจำ ฮิฮิ) “คนคำนวณมิสู้ฟ้าลิขิต” หรือในภาษาจีนคือ “人算不如天算 – เหรินซ่วนปู้หรูเทียนซ่วน” ตอนเริ่มเรียนภาษาจีนที่ซือต้าใหม่ๆ นึกถึงวลีนี้ได้ ก็เลยถามคุณชายขึ้นมาว่าภาษาจีนพูดว่ายังไง แหม วลีโปรดนี่คะ ต้องรู้สิว่าภาษาจีนพูดว่ายังไง ไม่งั้นเสียชื่อคุณนายฮวง (ผู้ช่างสงสัย) แย่เลย😁

อันว่าคุณนายฮวงที่เป็นติ่งเกาหลีตอนนี้ สมัยเด็กๆ K-Pop ยังไม่มี ก็เป็นติ่งซีรีส์และหนังกำลังภายในฮ่องกงมาก่อน อาเตี่ยพาไปดูหนังจีนของชอว์บราเดอร์ส (Shaw Brothers Studio) รอบมิดไนต์ที่โรงหนังโอเดียนในคืนวันเสาร์บ่อยๆ แล้วก็หนังทีวีซีรีส์จากฮ่องกงก็เข้ามาเยอะแยะ แม้แต่หนังสือพิมพ์ ไทยรัฐ หรือ เดลินิวส์ ก็ยังมีพวกซีรีส์กำลังภายในที่ฉายในทีวีลงเป็นตอนๆ ให้อ่านด้วย เฟื่องฟูขนาดนั้นกันเลยเชียว สมัยนั้นฉันก็มักจะสงสัยว่า เอ๊ะ ไอ้พวกคำคมทั้งหลาย หรือชื่อตัวละครที่ชื่นชอบนั้น ในภาษาจีนคืออะไร ถึงขนาดแอบหวังว่าจะมีรายการภาษาจีนวันละคำทางทีวีมั่ง ถ้าคนรุ่นๆ เดียวกับฉันหรือเยาว์วัยกว่าสักเล็กน้อย คงจะพอจำได้ว่า สมัยก่อนมีรายการ ‘ภาษาไทยวันละคำ’ ทางช่อง 3 ที่มี อาจารย์กาญจนา นาคสกุล เป็นผู้ให้ความรู้ด้านภาษาไทย เป็นรายการที่โด่งดังและดีมากๆ

พอมาอยู่ที่นี่ นั่งดูทีวีจนได้รู้หลายๆ คำที่เคยสงสัย ก็เลยอยากคุยให้ฟัง เผื่อจะมีใครสนใจใคร่รู้แบบอิฉันบ้าง😉 เริ่มจากอีกหนึ่งประโยคฮิตติดหูแฟนหนังกำลังภายในกันก่อนนะ

有福同享 有難同當~โหย่วฝูถงเสี่ยง โหย่วนั่นถงตัง ความหมายคือ “มีสุขร่วมเสพ มีทุกข์ร่วมต้าน” พวกหนังกำลังภายในเวลาตัวละครถูกชะตากันมากๆ มักจะนับถือเป็นพี่น้องร่วมสาบานกัน ก็จะคุกเข่าลง ในมือถือจอกเหล้าไว้ สาบานต่อฟ้าดิน กล่าวคำสาบานเป็นพี่น้อง แล้วก็ต้องมีพูดประโยคฮิตนี้กันด้วย พูดจบก็ดื่มเหล้าจอกนั้นกันตบท้ายเป็นอันเสร็จสิ้นพิธี ฉันเองก็มีพี่ชายร่วมสาบานกับเขาด้วยเหมือนกันนะ😊 ตอนอยู่ปีหนึ่งที่ธรรมศาสตร์ มีรุ่นพี่ปีสองที่นึกถูกชะตากับฉัน เลยมีพิธีดื่มโค้กสาบานเป็นพี่น้องกัน (บอกแล้วไงคะ ยุคนั้นซีรีส์กำลังภายในจากฮ่องกงฮิตระเบิดเถิดเทิง) ก็กล่าวคำสาบานกันแบบในหนังจีนนั่นล่ะ โดยคุณพี่ชายเป็นผู้กล่าวนำ อิฉันกล่าวตาม แน่นอนว่าขาดประโยคฮิตนี้ไม่ได้ คุณพี่ก็กล่าวนำว่า “เราสองคนขอสาบานต่อฟ้าดิน เป็นพี่น้องร่วมสาบาน มีสุขร่วมเสพ มีทุกข์คนละทาง” อ้าวเฮ้ย! เฮียไหงพูดงั้นล่ะ! เดี๋ยวหมวยก็ถอนตัวซะเลยนิ😆 ขำๆ ฮาๆ ตามประสาวัยรุ่นยุคกำลังภายในกันค่ะ

ว่าแล้วก็มาต่อกันที่คำว่า ‘พี่ชายร่วมสาบาน’ กันเลยละกัน จำได้ว่าตอนที่รู้ว่าคำนี้ในภาษาจีนกลางพูดว่าอะไร ยังกิ๊วก๊าวบอกเล่าให้คุณเฮียร่วมสาบานของอิฉันฟังเลย แล้วก็บอกเฮียเขาว่า ตานี้หนูจะเรียกเฮียว่า ‘อี้ซง – 義兄’ ล่ะนะ เฮียอี (อีในภาษาแต้จิ๋วคือ สรรพนามบุรุษที่สาม) ก็ขำๆ บอกว่า เอาที่สบายใจเลยน้อง😄 พอพูดถึงคำว่า 兄 -ซง ที่หมายถึงพี่ชายแล้ว ฉันเลยนึกถึงที่ครั้งหนึ่งเคยไปนั่งรอคุณชายที่ออฟฟิศ แล้วลูกน้องมีคำถามทางเทคนิคนิดหน่อย นางเรียกคุณชายเสียงดังลั่นว่า ‘大師兄 – ต้าซือซง’ ฉันหัวเราะกิ๊ก เอ๊อ คุณชายของฉันกลายเป็น ‘ศิษย์พี่ใหญ่’ ไปซะแล้ว ฮ่าฮ่าฮ่า

ในบรรดาจอมยุทธทั้งหลาย หนึ่งในนั้นที่ฉันชอบคือ ‘เฒ่าทารก’ หรือ ‘จิวแป๊ะทง’ จากเรื่อง ‘มังกรหยก’ พอมานั่งดูหนังเรื่องนี้เวอร์ชันใหม่ที่นี่ ถึงได้รู้คำว่าเฒ่าทารกในภาษาจีนกลางคือ ‘老頑童~เหล่าหวันถง’ จริงๆก็ลืมคำว่าเฒ่าทารกไปแล้ว เพราะเวลาคุยกับคุณชาย ฮีมักจะพูดชื่อจิวแป๊ะทงไปเลย (ภาษาจีนกลางออกเสียงว่าโจวปั๋วทง – 周伯通) มีหลายสิ่งหลายอย่างที่ลืมๆ ไป มาเจอหรือได้ยินอีกทีก็จะนึกขึ้นมาได้ เช่นหลายวันก่อนดูทีวีอยู่ แล้วพอดีเขาพูดคำว่า ‘เถ้าแก่’ ในภาษาไถอวี่ขึ้นมา เห็นตัวหนังสือขึ้นว่า ‘頭家’ จึงถึงบางอ้อ ทำให้นึกขึ้นได้ว่า ตอนมาถึงใหม่ๆ ก็งงว่าทำไมคำว่า ‘เจ้านาย’ ภาษาจีนกลางใช้ว่า ‘老闆 – เหลาปั่น’ หว่า เพราะคิดยังไงมันก็ไม่น่าผันเสียงมาเป็น ‘เถ่าแก’ (หรือที่คนไทยชอบเรียกว่าเถ้าแก่น่ะ) ในภาษาแต้จิ๋วได้เลยนิ แต่จริงๆ มันก็เมกเซนส์นะ เพราะ 頭 (โถว) = หัว 家 (เจีย) = บ้านหรือครอบครัว รวมกันก็เป็นหัวหน้าครอบครัว ซึ่งก็คงรวมไปถึงกิจการด้วย เพราะสมัยก่อนกิจการทั้งหลายมันก็เริ่มจากครอบครัวล่ะเนอะ นี่ถ้าไม่ดูทีวีวันนั้น ฉันก็ลืมไปแล้วนะเนี่ยว่า เคยสงสัยอยู่เรื่องคำคำนี้

และช่วงที่ดูข่าวเรื่องเลือกตั้ง ฉันก็ได้รู้ศัพท์ที่เกี่ยวข้องมาคำหนึ่งคือ 掃街 ออกเสียงว่าเส่าเจีย แปลตรงตัวก็คือกวาดถนน จะได้ยินคำนี้ในวันสุดท้ายก่อนถึงวันเลือกตั้ง ผู้สมัครหลายคนจะใช้วิธี ‘เส่าเจีย’ แต่ไม่ได้หมายถึงเขาไปกวาดถนนจริงๆ หรอกนะ ‘เส่าเจีย’ เมื่อเอามาใช้กับเรื่องหาเสียง มันคือวิธีที่ผู้สมัครยืนอยู่บนรถบรรทุกเล็กๆ แล้วมีคนขับ พาไปตามถนนสายต่างๆ ในเขตที่ลงสมัครรับเลือกตั้ง ผู้สมัครก็โบกไม้โบกมือให้ประชาชนไป พร้อมกับเปิดเทปหรือมีคนพูดโทรโข่งชักชวนให้ไปลงคะแนนให้ วิธีนี้จะไปได้หลายแห่งภายในเวลาจำกัด เลยเป็นที่มาของการใช้คำว่าเส่าเจียในเรื่องหาเสียงเลือกตั้ง

มีอีกวลีหนึ่งที่ได้ยินจากทีวีเหมือนกัน (เคยบอกแล้วไงคะว่า ฉันเป็นคนชอบเรียนแบบบันเทิงๆ 😄😉) นั่นคือ 吃你(的)豆腐~ชือหนี่ (เตอะ) โต้วฝู่ ถ้าแปลตรงตัวเป๊ะก็คือ กินเต้าหู้ (ของ) เธอ แต่เผอิญวลีนี้ดันเป็นสแลงไปซะนี่ มีความหมายว่า ‘เอาเปรียบเธอ’ โดยสามารถเปลี่ยนสรรพนามจากหนี่ (你) เป็นคำอื่นได้ เช่น 吃那個女子豆腐 ออกเสียงว่า ชือน่าเก้อ นวี่จึโต้วฝู่ = เอาเปรียบผู้หญิงคนนั้น แต่ถ้าใช้กับผู้หญิง แบบประโยคนี้ จะหมายถึงว่า ผู้ชายแต๊ะอั๋งผู้หญิงคนนั้น ฉันฟังแล้วก็ให้สงสัยว่า ทำไมถึงต้องเป็นเต้าหู้ กินอย่างอื่นไม่ได้รึ เช่น กินไก่ (ไม่รู้ว่าสมัยนี้ ‘ไก่’ ยังหมายถึงสาวๆ อยู่รึเปล่านะ😝) ถามอากู๋ดูถึงที่มาของสแลงนี้ ได้ความว่า เพราะเต้าหู้มันนิ่ม โดนกระทบนิดก็เละตุ้มเป๊ะแล้ว เปรียบได้กับคนอ่อนแอที่ไม่มีทางต่อกรกะคนที่แข็งแรงกว่า

แต่มีวลีนึงที่ฉันได้มาจากการอ่านหนังสือ 溫柔就是一把刀 (เวินโหรวจิ้วซื่ออิ๊ป่าเตา) – ความอ่อนโยนก็คือดาบเล่มหนึ่ง… โอ้โฮ ตอนอ่านเจอนี่กรี๊ดในใจดังมาก😊 ชอบๆๆๆๆๆ เป็นหนังสือที่ซื้อไว้สามสิบกว่าปีแล้ว ชื่อหนังสือ ‘เดียวดายใต้เงาจันทร์ โกวเล้งรำพัน’ คือฉันชอบโกวเล้งน่ะค่ะ พอเห็นหนังสือเล่มนี้จึงซื้อทันที อ่านๆ ไปจนถึงเกือบๆ หน้าสุดท้าย มีคำนิยมของคุณ ‘รงค์ วงษ์สวรรค์ เขียนไว้ดังนี้…

ผมอ่านอย่างผลีผลามแทบว่าผิดมารยาทที่ไม่รอเจ้าภาพเชิญดื่มเหล้าก่อนในสวนสำราญละแวกเป่ยโถว, ไทเป บนโต๊ะคลุมผ้าแดงและในท่ามกลางแสงโคมทอง “ความอ่อนโยนก็คือดาบเล่มหนึ่ง…” ขอคารวะนับจากบรรทัดแรกบนหน้าแรก แต่ผมก็ไม่วายอุทานว่า “กูก็พูดได้นี่หว่าทำไมไม่พูดประโยคนี้”😂😂😂