มีนัดไว้กับหัวใจ

บรรณาภิรมย์ โดย หมอกมุงเมือง คอลัมน์ที่อ่านเอาขอมอบความรื่นรมย์ให้กับผู้อ่านด้วยภาพปกสวยๆ และเนื้อเรื่องในแบบต่างๆ ของนักเขียนชั้นครูที่เคยผ่านมือ ผ่านตาและผ่านใจ เพื่อให้ทุกคนได้ร่วมรำลึกถึงผลงานของนักเขียนแต่ละท่านให้พอหายคิดถึงแม้เวลาจะผ่านไปแล้วเนิ่นนาน ภาพและตัวอักษรจะปรากฏให้เห็นอีกครั้งในยุคของการอ่านออนไลน์

ผมเพิ่งมีโอกาสอ่านงานเขียนของดวงดาว มหานคร เล่มนี้เป็นเรื่องแรก และไม่มีข้อมูลเกี่ยวกับผู้เขียนเลย นอกจากรูปของท่าน ที่นำมาจากหนังสือ ‘สิงห์สนามหลวง’ เพียงรูปเดียว และข้อมูลที่ว่า ท่านมีอีกนามปากกาหนึ่งคือ ขุนชาญโหรัพประเทศ โดยเป็นนักเขียนประจำในนิตยสาร ฟ้าเมืองไทย เท่านั้นเองครับ หากเพื่อนนักอ่านมีข้อมูลเพิ่มเติม ก็จะเป็นพระคุณอย่างยิ่ง

จากคำนำของอาจินต์ ปัญจพรรค์ บรรณาธิการแห่ง ฟ้าเมืองไทย ได้เขียนบอกเล่าเกี่ยวกับนิยายเรื่องนี้ไว้ตอนหนึ่งว่า บรรณาธิการได้อ่านด้วยความใคร่ครวญแล้ว เห็นว่ามีรสประหลาด แนวการเขียนมีชั้นเชิง เนื้อเรื่องมีสาระ… บรรณาธิการซึ่งไม่ใจอ่อนกับนวนิยายเรื่องยาวง่ายๆ นัก ต้องยอมรับว่าเรื่องนี้เป็นเรื่องดี… และที่ควรจับตาดูไว้คือ นามปากกาใหม่ของผู้เขียนซุ่มมือผู้นี้ “ดวงดาว มหานคร”

นอกจากนี้ ตัวผู้เขียนเองก็ได้กล่าวไว้ในคำนำ บอกถึงวัตถุประสงค์ของการเขียน เพื่อทดลองเผยแพร่พระพุทธศาสนาประยุกต์ และเพื่อเป็นอนุสรณ์แก่เด็กหญิงตัวเล็กๆ คนหนึ่ง ชื่อเล่นว่า ‘แก่’ ซึ่งนำมาเป็นชื่อเล่นและบุคลิกของนางเอก เธอเป็นเด็กหญิงที่มีรสพระธรรมในหัวใจ แต่เธอยังไม่ได้แสดงบทบาทอะไรในเรื่องนี้ หากทว่าจะแสดงบทบาทเต็มที่ในเรื่อง ‘กรุงเทพฯ ลับเฉพาะ’ ซึ่งจะพิมพ์ตามออกมาในภายหลัง…

เปิดฉากของ มีนัดไว้กับหัวใจ ด้วยฉากพิศวาสแสนวาบหวาม ในบท ‘นางเปลือยบนลานหญ้า’ ที่กุนหยี สาวใหญ่ภรรยานายเหมือง เปลือยกายเริงร่าภายในเขตสวนแห่งคฤหาสน์ของเธอ โดยมีกิรทัต เพื่อนชายของเธอ เป็นเสมือนช่างภาพ และท้ายที่สุดเขาก็ปลดเปลื้องเสื้อผ้าจนเป็นอิสระแล้ว ลงแนบข้างร่างเปลือยเปล่าของเธอ ก่อนทุกอย่างจะดำเนินไปตามครรลองของมัน จนเสร็จสิ้น และกิรทัตก็เดินทางกลับกรุงเทพฯ

เรื่องราวบอกเล่าถึงชีวิตของกิรทัต ชายหนุ่มรูปงาม บุตรชายคนเดียวของหลวงไพรัชสัมพันธ์ กับนางแม้น เขาเรียนต่อที่อังกฤษจนจบปริญญา และเดินทางกลับมาเมืองไทย โดยมีพิมพา สิริวยาส เป็นหญิงสาวชาวไทยที่คบหาคุ้นเคยกันมานาน ท่ามกลางกับรับรู้ของญาติพี่น้อง แต่แล้ว เมื่อพิมพาได้พาลิปตา เพื่อนสาวคนสนิทมาร่วมงานด้วย ลิปตาที่ต้องการจะครอบครองกิรทัต จึงใช้วิธีการต่างๆ ทั้งเสน่หาและเล่ห์มารยา ให้เขาตกหลุมพรางสวาทของเธอ โดยที่พิมพา ไม่ทันระแวง แม้แต่การใส่ร้ายพิมพาว่าคบหาอยู่กับพงศ์เทพ เพื่อนชายคนสนิทของกิรทัตก็ตาม

ด้วยฐานะทางสังคมที่เสแสร้ง ลิปตาสร้างภาพว่าเธอคือลูกสาวของนายพลธีรินทร์ กับคุณหญิงโฉมวิไลเลขา หรือโฉม ในอดีต ซึ่งหล่อนเป็นเมียของสิบตรีพร โนนสรวง จนมีลูกสาวคือ ลิปตา กับลูกชายชื่อองศา ก่อนที่จะมาแต่งงานกับธีรินทร์ นายทหารที่รุ่งเรืองจนได้เป็นนายพล ด้วยวิธีการประจบประแจงผู้มีอำนาจ และในเวลาเดียวกัน นายพลผู้ไม่อิ่มในกามารมณ์เอง ก็ยังมีสัมพันธ์สวาทกับลิปตา ลูกเลี้ยงของตัวเองอีกด้วย

คุณหญิงเองก็รู้เรื่องนี้ดี เธอจึงวางแผนให้ลูกสาวหาผู้ชายที่มีฐานะร่ำรวย สำหรับไว้เกาะแทนสามีของตัวเอง

เธอเข้าใจในมายาคนชั้นต่ำ มายาคนชั้นสูง ตลอดถึงมายาของพวกโจรการเมืองได้ดี จึงไม่เป็นการยากอะไรเลยที่จะส่งบ่วงให้ลูกสาวคล้องคอลูกแกะที่เป็นหนอนหนังสืออย่างกิรทัต… คนโง่ย่อมเป็นเหยื่อคนมีปัญญา แต่คนมีปัญญาย่อมเป็นเหยื่อคนที่โง่ที่สุด…

และทุกอย่างก็ประสบผล กิรทัตแต่งงานอยู่กินกับลิปตา แม้ว่าก่อนหน้าช่วงที่เขาอยู่ลอนดอน จะเคยมีความสัมพันธ์อย่างลึกซึ้งกับกุนหยีมาก่อนก็ตาม

กุนหยีเป็นเมียน้อยเสี่ยกิม นายเหมืองทางภูเก็ต มาเที่ยวฮอลิเดย์ที่ยุโรปเพียงคนเดียว และมาพบกับเขาที่นั่นพอดี

แต่เมื่อผ่านช่วงเวลาของการแต่งงานกันไปแล้ว ชีวิตของกิรทัตก็เริ่มเปลี่ยนไป เขาสมัครใจที่จะสนใจในทางธรรมมากขึ้น เมื่อตระหนักถึงความเป็นจริงของโลก เขาตัดสินใจเข้าร่วมเดินทางไปปฏิบัติธรรม ธรรมะยาตรายังดินแดนชนบทห่างไกล

และในชีวิตของเขา ยังมีนางถนอมที่ช่วยดูแลความเป็นระเบียบเรียบร้อยในบ้านต้นโพธิ์อย่างซื่อสัตย์ เขียดหรือกัณหา เด็กสาวที่เขาจ้างให้มาเป็นบรรณารักษ์ในบ้านต้นโพธิ์ของตัวเอง รวมถึงจันทรา หรือ ‘แก่’ ซึ่งเป็นลูกติดแม่มาจากโคราช และมาอาศัยใบบุญของหลวงไพรัชสัมพันธ์ เมื่อสิ้นบุญมารดา นางถนอมจึงเลี้ยงเอาไว้เสมือนลูก จน ‘แก่’ เติบโตเป็นสาวน้อยที่มีความผูกพันกับคุณกิรทัต เจ้านายของเธอเป็นอย่างมาก

เรื่อง : มีนัดไว้กับหัวใจ

ผู้เขียน : ดวงดาว มหานคร

ออกแบบปก : อรุณ วัชระสวัสดิ์

สำนักพิมพ์ : ประพันธ์สาส์น

ปีที่พิมพ์ : 2516

เล่มเดียวจบ

ในขณะที่ลิปตา ยังเวียนว่ายอยู่ในความต้องการทางโลกีย์ หล่อนไม่อาจตัดความปรารถนาเหล่านั้นไปได้สำเร็จ แม้แต่การเผลอไปมีความสัมพันธ์กับพงศ์เทพ สหายจอมเจ้าชู้ของ กิรทัต จนถูกชายหนุ่มเจ้าเล่ห์ผู้นั้นถ่ายรูปแบล็กเมล์และเรียกเงินเป็นจำนวนมาก

เธอต้องกลับไปหานายพลธีรินทร์ พ่อเลี้ยง และยอมบำเรอสวาทเขาอีกครั้ง เพื่อแลกกับเงินที่จะนำมาปิดปากพงศ์เทพ และคุณหญิงโฉม มารดาของเธอก็แนะนำให้เธอมีลูกกับกิรทัต เพื่อสร้างความมั่นคงในชีวิต แต่ทำไฉน ในเมื่อเขาเองมิได้สนใจในทางเสน่หากับเธอเลยแม้แต่น้อย

แผนการอุบาทว์จึงเริ่มต้นขึ้น เมื่อคุณหญิงโฉมติดต่อหายาปลุกกำหนัดเพื่อให้ลิปตา นำไปใช้กับกิรทัต แต่แล้วยาดังกล่าวกลับเป็นยาพิษร้ายไซยาไนด์ จนเกือบจะทำให้เขาต้องเสียชีวิต กิรทัตไม่ได้เอาเรื่องใดๆ แม้แต่การดำเนินคดีกับผู้เป็นภรรยา แต่เขากับเธอก็ตัดสินใจที่จะหย่าขาดจากกัน

บทสุดท้ายของ มีนัดไว้กับหัวใจ คือ การเลี้ยงฉลองที่แปลกประหลาดที่สุด มันไม่ใช่การเลี้ยงฉลองการแต่งงานที่ทุกคนมาร่วมแสดงความยินดี แต่มันคือการเลี้ยงฉลองการหย่าขาดระหว่างอดีตสามีภรรยา โดยมีบรรดาเพื่อนๆ ทุกคนมาเป็นสักขีพยาน และจากนั้นวันรุ่งขึ้น กิรทัต ก็เดินทางร่วมกับคณะธรรมยาตรา เพื่อเดินทางไปทำหน้าที่ตามแบบฉบับที่เขาเองก็ใฝ่ฝันและปรารถนามาโดยตลอด

ธงเสมาธรรมจักรสะบัดพลิ้ว รถสามคันนั้นเคลื่อนออกไปช้าๆ กิรทัตหันกลับมามองบริวารทางหน้าต่างรถ เห็นลิปตายืนน้ำตาไหล ผ่านเนินแก้มลงมาเป็นลำธารเล็กๆ เขารู้ดีว่าเธอจะต้องสะเทือนใจอย่างรุนแรง ซึ่งสำหรับเธอมีใช่การจากกันชั่วคราว หากเป็นการจากกันชั่วชีวิต

ก็เธอบอกแล้วเมื่อครู่นี้ว่า กำลังมีนัดไว้กับหัวใจ และดูเหมือนว่าใครทุกคนก็มีนัดไว้กับหัวใจ แต่จะเป็นหัวใจที่สว่างใส หรือหัวใจที่มืดสลัว ก็สุดแล้วแต่ใครจะมีสติปัญญาหรือโง่เขลา ซึ่งเราก็ได้แต่ต้องคอยดูเขาต่อไป…

ดวงดาว มหานคร เป็นนักเขียนอีกท่านหนึ่งที่มีสำนวนและลีลาการเขียนเฉพาะตัว รวมถึงคำคม หลายช่วงตอน ที่เขียนประกอบไว้ในนิยายเล่มนี้ ตัวอย่างเช่น

ก็เป็นเรื่องแปลกแต่จริงอันหนึ่งของสังคมผู้ดีใต้ฟ้าบางกอก ในการพูดจากันต้องทำตัวเป็นผู้ร้ายชั้นต่ำ คืออย่าเอาความจริงมาพูดกันอย่างตรงไปตรงมา ต้องใจอย่างหนึ่ง พูดจาต้องอีกอย่างหนึ่ง และที่สืบเนื่องต่อไปก็คือต้องกระทำไปอีกอย่างหนึ่ง ใครเอาความจริงมาพูดถือกันว่าไม่มีมรรยาท การโกหกเป็นศิลปะที่จำเป็นที่สุดในการสังคม รวมทั้งการแสดงสีหน้าท่าทางก็ต้องโกหกด้วย คือต้องพยายามดัดจริตให้ผิดไปจากความจริงของตน

 หากก็เป็นที่น่าเสียดาย ที่ผลงานของท่านมีเพียงไม่กี่เรื่อง และไม่พบว่ามีการนำมาพิมพ์ซ้ำในปัจจุบันเลยครับ

 หมายเหตุ ผู้เขียนได้ทิ้งท้ายไว้ว่า มีภาคต่อที่เป็นเรื่องราวของจันทรา หรือแก่ ตัวเอกหญิงของเรื่องนี้ ในชื่อ กรุงเทพฯ ลับเฉพาะ แต่ผมไม่พบหนังสือเรื่องนี้ เลยไม่แน่ใจว่ามีการพิมพ์จำหน่ายออกมาหรือไม่ครับ และผมพบว่านิยายเรื่องนี้ได้นำไปสร้างเป็นภาพยนตร์ โดยภิญโญ ทองเจือ รับบทกิรทัต, ทาริกา ธิดาทิตย์ รับบทกุนหยี, อรัญญา นามวงศ์ รับบทลิปตา, กรุง ศรีวิไล รับบทพงษ์เทพ และดวงใจ หทัยกาญจน์ รับบทแก่ หรือจันทรานั่นเองครับ