สามอนงค์

บรรณาภิรมย์ โดย หมอกมุงเมือง คอลัมน์ที่อ่านเอาขอมอบความรื่นรมย์ให้กับผู้อ่านด้วยภาพปกสวยๆ และเนื้อเรื่องในแบบต่างๆ ของนักเขียนชั้นครูที่เคยผ่านมือ ผ่านตาและผ่านใจ เพื่อให้ทุกคนได้ร่วมรำลึกถึงผลงานของนักเขียนแต่ละท่านให้พอหายคิดถึงแม้เวลาจะผ่านไปแล้วเนิ่นนาน ภาพและตัวอักษรจะปรากฏให้เห็นอีกครั้งในยุคของการอ่านออนไลน์

สามอนงค์ นวนิยายเรื่องเอกของนักประพันธ์เรืองนาม ศรีฟ้า ลดาวัลย์ ซึ่งนับเป็นผลงานในยุคต้นๆ ของท่านที่นำไปสร้างเป็นภาพยนตร์และละครโทรทัศน์หลายครั้ง เป็นเรื่องราวของสามศรีพี่น้องที่แตกต่างกันทั้งบุคลิก รูปร่างหน้าตา และนิสัยใจคอรวมถึงเส้นทางชีวิตที่แตกต่างกันไป

ศาริกา พี่สาวคนโต กล้าแกร่งเทียมชาย เป็นตัวของตัวเอง เป็นผู้นำของครอบครัว ด้วยจิตใจกล้าหาญ แน่วแน่ แม้ว่าในสายตาของผู้ใหญ่บางคนจะมองว่าเธอก้าวร้าว แข็งกระด้าง เห็นจะมีแต่เพียงบุรุษผู้เดียวเท่านั้นกระมังที่มองผ่านเปลือกนอกนั้น เข้าไปเห็นน้ำใสใจจริงอันงดงามของเธอ

ศุจิกา น้องคนรองที่อ่อนหวาน อ่อนไหวและอ่อนแอ ความสวยงามและคุณสมบัติของศุจิกาเหมาะอย่างยิ่งกับหน้าที่เมียและแม่ของชายไทยมาทุกยุคสมัย เพียงแต่ว่า…

ศศิวิมล น้องเล็กผู้ปราดเปรียว เปรี้ยวจัด เป็นหญิงสาวยุคใหม่ที่กล้าคิดกล้าแสดงออกตามสังคมตะวันตกที่เธอร่ำเรียนมา แม้แต่การแสวงหาความรักจากชายสักคนหนึ่งที่เธอปรารถนา

เรื่องราวของ สามอนงค์ ในภาควัยเยาว์ เกิดขึ้นในบ้านพระยาประจักษ์หฤทัย ซึ่งเมื่อต้องคืนบรรดาศักดิ์ไปแล้ว ท่านก็คือ คุณเริ่ม ประจักษ์หฤทัย อดีตข้าราชการผู้มีฐานะ โดยมีคุณหญิงศจี ภรรยา เป็นเจ้าของบ้าน

+++++++++++++++++++

คุณหญิงศจีมีทายาทเป็นชายสองคนคือคุณศราที่มีความผิดปกติทางสมองมาตั้งแต่เด็ก และคุณศิรินทร์ที่มีนิสัยดื้อรั้นเอาแต่ใจตนเอง คุณศิรินทร์ผูกพันกับรำภา เด็กสาวในบ้านที่คุณเริ่มบิดาเลี้ยงเอาไว้ตั้งแต่เด็ก จนกลายเป็นความรัก แต่แล้วเมื่อความลับที่เก็บงำมานานเปิดเผยขึ้น ปรากฏว่า รำภา แท้จริงก็คือบุตรีลับๆ ของคุณเริ่มกับเด็กสาวในบ้าน จึงมีสายเลือดเดียวกันกับศิรินทร์

ความรักต้องห้ามที่เริ่มผลิบานของทั้งคู่ก็ดับสลายลงไปต่อหน้าต่อตา รำภาเสียใจเก็บตัวไม่สุงสิงกับใครอีกต่อไป ส่วนศิรินทร์ก็ประชดชีวิตโดยเตลิดไปอยู่ภาคเหนือจนพบกับฟองแก้ว และพาเธอกลับลงมาอยู่ที่บ้าน ทั้งที่คุณหญิงศจีไม่เห็นด้วย จนฟองแก้วให้กำเนิดธิดาขึ้นสามคน ศาริกา ศุจิกา และ ศศิวิมล ที่อายุยังไม่ถึงขวบเต็ม ในขณะที่ผ่องศรี หญิงสาวอีกคนที่เคยชอบพอกับศิรินทร์ก็ตัดสินใจแต่งงานกับศรา พี่ชายของเขา เพราะศรามาติดพันลุ่มหลงเธอจนหัวปักหัวปำ แท้จริงผ่องศรีไม่ได้รักศราเลยแม้แต่น้อย แต่เพราะคุณหญิงศจีสงสารลูกชายคนโตจึงเอาทรัพย์สินมรดกมาล่อ เพื่อให้เธอตกลงแต่งงานกับชายหนุ่มผู้พิการทางสมองคนนี้

ผ่องศรีมีลูกติดมาจากสามีคนก่อน คือ ภูมิ อภิรักษ์ เด็กชายที่มีท่าทีเคร่งขรึมเป็นผู้ใหญ่เกินตัว และหลังจากนั้นเธอเองก็มีลูกกับศราคือศิวะ

++++++++++++++++++++

ศิวะเป็นเด็กเกิดมาท่ามกลางความสะดวกสบาย รวมถึงการพะเน้าพะนอเอาใจของทุกคนโดยเฉพาะคุณหญิงศจีที่เห่อหลานชายมากกว่าใคร ทั้งรูปร่างหน้าตาน่ารักน่าเอ็นดูและปากหวานเอาใจผู้ใหญ่ตามคำสอนของแม่ ทำให้เขาเติบโตขึ้นมาเป็นคนหยิบหย่ง เอาแต่ใจ และชอบแกล้งคนที่อ่อนแอกว่า โดยเฉพาะเด็กหญิงศุจิกา ผู้อ่อนโยนบอบบางไม่เคยสู้ ในขณะที่ศาริกา พี่สาวผู้เข้มแข็ง ต้องคอยปกป้องน้องสาวและมีเรื่องกับศิวะบ่อยครั้ง เห็นจะมีแต่ ‘พี่ภูมิ’ คนเดียวเท่านั้นที่มีเหตุผล และคอยช่วยเหลือเธอ เพราะผู้ใหญ่หลายคนในบ้านต่างก็เข้าข้างศิวะ ที่เป็นเหมือนเทวดาในบ้านหลังนี้ไปเสียแล้ว

คุณศิรินทร์ต้องการลาออกจากราชการ เพื่อไปทำไร่ที่เชียงใหม่ที่ดินเดิมของฟองแก้ว เขามาลาคุณเริ่มบิดาและคุณศจี แต่แล้ว คุณศจีก็ตั้งเงื่อนไขกับเขา โดยขอลูกสาวคนเล็ก ศศิวิมล ที่อายุไม่ถึงขวบเพื่อมาเลี้ยงไว้เป็นตัวแทนต่างหน้า ทั้งที่หัวใจของทั้งคู่แทบแหลกสลายด้วยความรักและห่วงใยลูกน้อย แต่ก็ไม่อาจขัดความต้องการของมารดาได้ จึงจำต้องยกศศิวิมลไว้ให้ในความดูแลของคุณรำภาและคุณหญิงศจี

เรื่อง : สามอนงค์

ผู้ประพันธ์ : ศรีฟ้า ลดาวัลย์

สำนักพิมพ์ : คลังวิทยา

ปีที่พิมพ์ : 2508

เล่มเดียวจบ

เกือบยี่สิบผ่านไป คุณศิรินทร์เสียชีวิตลง และครอบครัวฟองแก้วก็มีกันเพียงสามคนแม่ลูก ศาริกาเติบโตเป็นหญิงสาวผู้ปราดเปรียว เพราะต้องรับผิดชอบดูแลไร่ยาสูบของบิดา หล่อนทำงานแทบไม่ต่างกับเป็นผู้ชาย ในขณะที่ศุจิกา น้องสาว ก็เติบโตเป็นกุลสตรีที่อ่อนหวาน จนเกือบจะได้ไปประกวดนางงามประจำจังหวัด ถ้าหากว่าคุณฟองแก้วไม่ได้รับโทรเลขจากคุณศจีให้ลงมาที่กรุงเทพฯ โดยด่วน

เนื่องจากติดธุระในไร่ จึงมีเพียงคุณฟองแก้วและศุจิกา ที่เดินทางมายังบ้านประจักษ์หฤทัยอีกครั้ง ศุจิกาได้พบภูมิ และศิวะที่เติบโตเป็นหนุ่ม ภูมิคือทนายความมาดขรึมที่อบอุ่นอ่อนโยนเหมือนในอดีต ขณะที่ศิวะ เป็นหนุ่มเพลย์บอยที่มีบุคลิกถือตัวกับเธอเหมือนเดิมไม่มีผิด แต่เหมือนโชคชะตากลั่นแกล้ง เมื่อศุจิกาเกิดความรู้สึกหวามไหวขึ้นมา เมื่อได้พบกับศิวะ และสิ่งที่เธอไม่คาดฝันก็คือ คุณศจีต้องการให้ ศิวะกับศุจิกา แต่งงานกันเพื่อรักษามรดกของตระกูลเอาไว้ หญิงชราไม่รู้เลยว่าศิวะเองแอบมีผู้หญิงคนอื่นเลี้ยงดูเอาไว้อยู่แล้ว และเขาไม่เคยรู้สึกรักศุจิกาเลยแม้แต่น้อย…

ในเวลาเดียวกันนั้นเองที่คุณฟองแก้วได้มีโอกาสพบกับศศิวิมล น้องเล็กสุดที่เรียนจบจากเมืองนอกมา ศศิวิมลถูกคุณรำภานำไปเลี้ยงอย่างเอาอกเอาใจ จนกลายเป็นคนเอาแต่ใจตัวเอง ซ้ำการไปเรียนเมืองนอกที่มีอิสระเสรี ทำให้หญิงสาวมีบุคลิกปราดเปรียวและเปรี้ยว กล้าแสดงออก แม้แต่ความรู้สึกพึงใจที่มีต่อ ‘พี่ภูมิ’ ของหล่อน

++++++++++++++++++++++

ศาริการู้เรื่องและรีบเดินทางมากรุงเทพฯ หญิงสาวรู้ดีว่าศุจิการักศิวะ แต่ศิวะต่างหากที่เธอไม่ไว้วางใจ สามพี่น้องมีโอกาสพบหน้ากันเป็นครั้งแรก และในเวลาเดียวกัน ศาริกาก็รู้ว่าศิวะมีผู้หญิงคนอื่นเก็บไว้ด้วย ความเป็นคนตรงและห่วงน้องสาวคนกลางที่บอบบาง ไม่กล้าแสดงออก ทำให้เธอตัดสินใจเข้ามาพบกับคุณย่าศจี โดยไม่มีความเกรงกลัวเหมือนกับหลานคนอื่นทั่วไป หญิงสาวเล่าเรื่องที่พบเมียลับของศิวะให้ท่านได้รับรู้

“คุณย่าอย่าโปรดประชดดิฉันเลยค่ะ เมื่อคุณพ่อตายเราก็มีกันสามคนแม่ลูกเท่านี้ ความสุขของศุจิกาและแม่แก้วก็คือความสุขของดิฉัน ความทุกข์ของแม่และน้องก็เหมือนความทุกข์ของดิฉันเช่นกัน ถ้าศุจิกาแต่งงาน ที่พึ่งของแกนอกจากคุณศิวะแล้ว ก็คือคุณย่า ดิฉันไม่อยากให้ศุจิกาแต่งงานเพียงเพื่อจะเป็นตัวประกันไม่ให้ทรัพย์สมบัติของคุณย่ากระจัดกระจายไปเท่านั้น”

“นี่แม่ศาริกา”

คุณหญิงศจีเสียงเขียว วาจาอันตรงไปตรงมาของศาริกาแทงถูกใจดำ จนกระทั่งคุณหญิงศจีไม่อาจทนได้ ตามวิสัยของผู้ใหญ่ที่มักคิดว่าตนฉลาดกว่าลูกหลาน

“หล่อนไม่ต้องกลัวไม่ต้องเกรงหรอก ฉันจะพูดกับพ่อศิวะเอง ยังไงๆ มันก็ต้องเชื่อฉัน อย่าเพิ่งตีโพยตีพายไปหน่อยเลย บอกแม่ของหล่อนเสียด้วย ฉันละเกลียดนักคนที่ตีตนไปก่อนไข้นี่น่ะ”

“ระวังเอาไว้แหละค่ะดี”

ศาริกาตอบหน้าตาเฉย และรีบกล่าวต่อว่า

“ถ้าปล่อยให้เป็นไข้เสียก่อน เผื่อรักษาไม่หายกลายเป็นไข้เรื้อรังไปเปล่าเล่าคะ คุณย่า”

แล้วหล่อนก็คลานอย่างรวดเร็วออกไปจากห้องของคุณย่า ในขณะที่คุณหญิงศจีกำลังนิ่งอั้นอยู่

+++++++++++++++++++++

และทุกอย่างก็เป็นไปอย่างที่ศาริกากังวลไว้จริงๆ ศิวะไม่ได้สนใจภรรยาของเขาเลยแม้แต่น้อย เขาไปกกอยู่กับอ้อยอบ เมียน้อยวัยเด็กสาวที่ทำให้เขาลุ่มหลง ศุจิกาเสียใจจนล้มป่วย มีเพียงภูมิเท่านั้นที่เข้ามาช่วยดูแลปลอบใจ จนทำให้ศศิวิมลหึงหวงพี่สาว เรื่องราวยิ่งบานปลายออกไปมากขึ้น เมื่อศิวะรู้เรื่องและเกิดความหึงหวงขึ้นมาโดยไม่รู้ตัว แต่วิธีการของเขาคือการประชดและทำร้ายจิตใจศุจิกามากขึ้นไปอีก ศุจิกาผู้อ่อนไหว ไม่รู้ตัวเลยว่าเธอกำลังตั้งครรภ์กับศิวะ ในขณะที่ศาริกาไม่อาจทนได้อีกต่อไป หญิงสาวเดินทางลงมาจากไร่ และบุกไปพบกับศิวะที่กำลังกกเมียน้อยอยู่ในบ้านพัก โดยมีภูมิตามไปเป็นเพื่อน

หญิงสาวพูดความจริงที่เสียดแทงใจ และท้าให้เขาสละมรดกของตัวเองเพื่อมาอยู่กับอ้อยอบ ผู้หญิงที่บอกว่ารักเขานักหนาคนนั้น และหล่อนจะพาศุจิกากลับไปเชียงใหม่เอง ภูมิมองเห็นด้านที่เข้มแข็งเด็ดขาดของหญิงสาว และเขาก็ยิ่งรู้สึกประทับใจเธอมากขึ้น ผู้หญิงเช่นนี้แหละที่จะเคียงบ่าเคียงไหล่ไปกับเขาด้วยกัน ด้วยความเข้าใจ ไม่ใช่หญิงสาวที่อ่อนหวานอย่างศุจิกา หรือเปรี้ยวปรูดปราดเป็นสาวสมัยอย่างศศิวิมล…

ศิวะตาสว่าง เมื่อประจักษ์ความจริง เขากลับมาหาศุจิกา พร้อมกับลูกที่กำลังจะเกิดมา ในขณะที่ภูมิเองก็ขึ้นไปหาศาริกาที่ไร่ยาสูบเพื่อตามหาหัวใจรักของเขา… หัวใจที่อยู่ในกำมือของผู้หญิงแกร่งอนงค์นี้ ศาริกา จิรพงศ์!

นิยายเรื่องนี้ ผมเคยชมในเวอร์ชันละครโทรทัศน์สมัยนานมาแล้ว ยังพอจำท่อนเพลงที่ร้องว่า

สาวเอยสาวงามทั้งสามน้องนาง หนึ่งนาง สอางค์อนงค์โสภา

แต่หยิ่งทะนงดังหงส์ปักษา…

และในเวอร์ชันละครนี้ ซึ่งออกอากาศตั้งแต่ปี พ.ศ. 2523 ผู้มารับบทบาทสามอนงค์พี่น้อง ก็คือ

คุณลินดา ค้าธัญเจริญ ในบท ศาริกา ผู้แข็งแกร่งและจริงใจ

คุณรัชนู บุญชูดวง ในบท ศุจิกา น้องคนรองที่อ่อนแอ และอ่อนไหว

คุณนวลปรางค์ ตรีชิต ในบท สาวเปรี้ยว ศศิวิมล

ส่วนพระเอกของเรื่อง ภูมิ อภิรักษ์ ผู้เคร่งขรึมเก็บงำความรู้สึกก็รับบทโดย คุณอัศวิน รัตนประชา ส่วน ศิวะ พระเอกเพลย์บอย รับบทโดยคุณอนุสรณ์ เดชะปัญญา ครับ

นอกจากนี้ ภายหลัง เรื่อง สามอนงค์ ยังนำไปสร้างเป็นภาพยนตร์ในปี พ.ศ. 2526 โดยมี คุณเกรียงไกร อุณหะนันทน์ และ คุณจารุณี สุขสวัสดิ์ รับบทคู่พระนางในเรื่องด้วยเช่นกัน ก่อนที่นิยายเรื่องนี้จะนำมาสร้างเป็นละครอีกครั้ง นำแสดงโดย คุณเมทะนี บุรณสิริ และ คุณกวินนา สุวรรณประทีป ครับ สำหรับไฟล์โปสเตอร์ภาพยนตร์เรื่องนี้ ผมนำมาจากเพจ Thai Movie Posters ซึ่งขอขอบพระคุณมา ณ ที่นี้ครับ