น้ำตาแม่ค้า

บรรณาภิรมย์ โดย หมอกมุงเมือง คอลัมน์ที่อ่านเอาขอมอบความรื่นรมย์ให้กับผู้อ่านด้วยภาพปกสวยๆ และเนื้อเรื่องในแบบต่างๆ ของนักเขียนชั้นครูที่เคยผ่านมือ ผ่านตาและผ่านใจ เพื่อให้ทุกคนได้ร่วมรำลึกถึงผลงานของนักเขียนแต่ละท่านให้พอหายคิดถึงแม้เวลาจะผ่านไปแล้วเนิ่นนาน ภาพและตัวอักษรจะปรากฏให้เห็นอีกครั้งในยุคของการอ่านออนไลน์

จ.ไตรปิ่น หรือ จิตต์ ไตรปิ่น เป็นนักเขียนนวนิยายรุ่นครู ผู้มีเอกลักษณ์ในการเขียนนวนิยายแนวชีวิตรักสะเทือนอารมณ์ ที่มีชื่อเสียงเป็นอย่างมากในยุคหนึ่ง ผลงานที่โดดเด่นของท่านอย่างนิยายเรื่อง ลูกคนยาก ลูกไม่มีพ่อ ชายนักสู้ เด็กอนาถา รวมถึง น้ำตาแม่ค้า เรื่องนี้ด้วย ซึ่งจากข้อมูลของ คุณสุชาติ สวัสดิ์ศรี ได้เขียนเล่าไว้ในบทความ ‘เรื่องสั้นตามใจชอบ ลำดับที่สอง : ลูกคนยากที่ถูกลืม จ.ไตรปิ่น’ บางส่วน มีใจความว่า

จ.ไตรปิ่น เป็นนามปากกาของ นายจิตร์ ไตรปิ่น เป็นนักเขียน นักประพันธ์ ที่มีชื่อเสียงขึ้นมาในช่วงรอยต่อของทศวรรษ 2490 และ 2500 จะเรียกว่าเป็นนักเขียนแนวตลาดล่าง หรือแนวมหาชนในแบบที่เรียกว่า Roman Populaire หรือ Popular Novel จัดเป็นนิยายปกอ่อน ราคาถูก เนื้อหาไม่ซับซ้อน มุ่งเน้นความบันเทิงเป็นหลัก หรือที่มีศัพท์เรียกกันว่า Pulp Fiction หรือ Dime Novel ท่านเป็นบุตรชายคนเดียวของขุนปฏิภาคพิมพ์ลิขิต (เปล่ง ไตรปิ่น) ที่มีประวัติว่าเป็นนักเขียนการ์ตูนล้อคนแรกของสยาม เปล่ง ไตรปิ่น เป็นคนรุ่นรัชกาลที่ 5 ที่มีโอกาสไปเรียนวิชาวาดเขียนที่ประเทศอังกฤษ เคยเดินทางไปในอีกหลายประเทศ

จ.ไตรปิ่น มีงานเขียนนิยายชุด ‘ลูก’ ที่มีชื่อเสียงมาตั้งแต่ในช่วงรุ่นทศวรรษ 2490 เช่น ลูกคนยาก ลูกอนาถา ลูกสลัม ลูกผู้ดี และในชุด ‘น้ำตา’ เช่น น้ำตาแม่ค้า น้ำตาคนยาก น้ำตาสาวจีน ฯลฯ สำหรับนิยายชุด ลูกคนยาก นี้เป็นผลงานที่นำชื่อเสียงเงินทองมาให้ ‘จ.ไตรปิ่น’ มากที่สุดในช่วงปี พ.ศ. 2496 นับเป็นนักเขียนยอดนิยมที่มียอดจำหน่าย ‘ขายดี’ ที่สุดในรุ่นนั้น จะเป็นรองก็แต่ ผู้ชนะสิบทิศ ของ ‘ยาขอบ’ นิยายชุด ลูกคนยาก มีทั้งหมด 45 เล่มจบ สำนักพิมพ์อภิรมย์พิมพ์ครั้งแรกในระหว่างช่วงปี พ.ศ. 2496-2497 โดยจัดพิมพ์จำหน่ายเป็นรายสัปดาห์ แต่ละเล่ม แต่ละชื่อปก ขนาด 16 หน้ายก ความหนาประมาณ 32 หน้า ราคาจำหน่าย 1 บาท ลูกคนยาก เป็นนิยายชุดที่มีสถิติการพิมพ์ซ้ำหลายครั้ง (แต่ไม่ทราบถึงประวัติการพิมพ์ว่ามีกี่ครั้ง ทราบแต่ว่า ‘จ.ไตรปิ่น’ ได้รับความสำเร็จจากนิยายชุดนี้จนสามารถสร้างบ้านได้ 1 หลัง) และนิยายชุดนี้ต่อมายังสร้างเป็นละครโทรทัศน์ทางช่อง 7 สี เมื่อปี 2517 อีกด้วย

ในส่วนของเรื่อง ลูกคนยาก ที่เคยสร้างเป็นละครโทรทัศน์นั้น ผมมีโอกาสดูในสมัยเด็กๆ แต่จำรายละเอียดแทบไม่ได้แล้ว เรื่องนี้นำแสดงโดย คุณสุริยา ชินพันธุ์  และ คุณวันทนา บุญบันเทิง ร่วมด้วย คุณรัตนาภรณ์ อินทรกำแหง เป็นละครโทรทัศน์ที่โด่งดังเป็นที่พูดถึงกันอย่างมากในยุคนั้นเรื่องหนึ่งเลยทีเดียว

สำหรับ น้ำตาแม่ค้า เรื่องนี้ก็เช่นเดียวกัน เป็นเรื่องราวโศกเศร้าเคล้าน้ำตา ผสมทั้งความรักประทับใจ ที่ จ.ไตรปิ่น เขียนขึ้นในยุคทองของท่าน บอกเล่าชีวิตดอกฟ้าของสาวน้อยผู้สูงศักดิ์อย่าง เพลิน วิจิตรกุล ธิดาเพียงคนเดียวของพระยาอนุรักษ์ราชมณเฑียร ผู้ร่ำรวย และท่านก็ตั้งใจจะให้เพลินได้สมรสกับ นายวุฒิ วรพงศ์ ชายหนุ่มที่ท่านมองว่าเหมาะสมทั้งฐานะและชาติตระกูลทั้งปวง

ความรักกับความเสียสละย่อมเป็นสิ่งที่เดินเคียงบ่าเคียงไหล่กันเสมอไป เมื่อมีรักแท้เกิดขึ้นในหัวใจเมื่อใด เมื่อนั้นการเสียสละทั้งในสิ่งที่ผิดและที่ถูกอาจเกิดขึ้นได้ โดยอำนาจของรัก รักแต่อย่างเดียวเท่านั้น!

แต่แล้วสาวน้อยเพลิน ก็กลับไปมีความรักให้กับชายหนุ่มธรรมดาๆ อย่าง ชาญ ดำรงค์รักษ์ ผู้เป็นเพียงเสมียนห้างฝรั่งแห่งหนึ่งแถวสี่พระยา และอาศัยอยู่กับนางลำดวน มารดาของเขาเพียงสองคนในบ้านเช่าริมถนนนครไชยศรี

ก่อนวันแต่งงานของเพลินกับวุฒิ เพียงไม่นาน หญิงสาวก็ตัดสินใจหนีตามชาญไปใช้ชีวิตร่วมกัน ทำให้งานแต่งงานต้องล่มลงกลางคัน ท่ามกลางความโกรธแค้นและอับอายขายหน้าของท่านเจ้าคุณจนถึงกับออกปากตัดลูกตัดพ่อกับเพลิน และไม่ขอพบหน้าอีกจนตลอดชีวิต!

ที่บ้านนครไชยศรีแห่งนั้น เพลินต้องเผชิญหน้ากับคุณนายลำดวน แม่ของชาญ ที่แสดงท่าทางรังเกียจลูกสะใภ้อย่างออกนอกหน้า ในเมื่อเพลินหนีมากับชาญเพียงตัวเปล่า และยังต้องมาอาศัยร่วมบ้านกับนางอีกด้วย

นางลำดวน คาดหวังให้ ชาญ แต่งงานกับ นวล ลูกสาวแม่ค้าผลไม้ ที่นางสนิทสนมด้วย แต่ชาญเองกลับมองนวลเป็นเพียงน้องสาวคนหนึ่งเท่านั้น

เมื่อชาญต้องไปทำงานทุกเช้า เพลินพยายามช่วยเหลืองานบ้านทุกอย่าง แต่ก็ยังไม่เป็นที่พอใจของนางลำดวน และยังถูกนวล หญิงสาวที่แอบหลงรักชาญ มาร่วมหัวกับนางลำดวนหาทางกลั่นแกล้งอย่างหนัก หญิงสาวพยายามอดทนอดกลั้น ด้วยความรักต่อสามีและไม่อยากให้เขาต้องวิตกกังวล แต่แล้วทุกอย่างก็มาถึงจุดสิ้นสุด เมื่อนางลำดวนใส่ร้ายว่าเพลินขโมยเข็มขัดของตัวเองไป และหาเรื่องตบตีทำร้ายเพลินจนบาดเจ็บ…

สาวน้อยที่น่าสงสารถูกขับไล่ออกจากบ้าน ระหว่างที่ชาญออกไปทำงาน หล่อนฝากจดหมายบอกเล่าความจริงนั้นกับเด็กหญิงข้างบ้าน ก่อนจะซมซานกลับมายังคฤหาสน์หลังงามของผู้เป็นบิดา หากคราวนี้กลับถูกพระยาอนุรักษ์ฯ ไล่ตะเพิดออกจากบ้านอย่างไม่ไยดี มีเพียงนางช้อย และนางเล็ก หญิงรับใช้ในบ้าน ที่พยายามช่วยเหลือเพลินด้วยความรักและกตัญญู

เล็กยอมออกจากบ้าน มาพร้อมกับเพลิน และพาเธอไปอาศัยอยู่กับน้าสาวของตน ที่นั่นเองที่ทำให้เพลินต้องเริ่มต้นชีวิตใหม่ของตนเอง ในบทบาทของแม่ค้าขายผลไม้…

ในขณะที่ชาญที่รู้ความจริงภายหลัง พยายามตามหาเมียสุดที่รัก แต่เขาก็ไม่อาจพบเธอ ความเศร้าเสียใจ ทำให้ชายหนุ่มกินเหล้าจนเมามาย และนางลำดวนก็วางแผนให้นวลที่แอบรัก ชาญ เข้ามาคอยดูแลใกล้ชิด และนอนค้างกับชายหนุ่มในห้อง

เมื่อชาญตื่นขึ้นมากลางดึก เขามิได้ล่วงล้ำนวลแต่อย่างใด แต่ออกจากบ้านไปเพื่อติดตามหาเพลินด้วยความห่วงใย แต่พฤติกรรมของนวลนั่นเองที่ทำให้ทุกคนเข้าใจว่าหล่อนได้เสียเป็นผัวเมียกับชาญไปแล้ว ดังนั้นเมื่อชายหนุ่มกลับมา นางลำดวนจึงเร่งรัดให้เขาแต่งงานกับนวล ซึ่ง ชาญก็ไม่อาจขัดความต้องการของมารดาได้

ชีวิตแม่ค้าขายของที่ต้องเผชิญกับบรรดาแม่ค้าด้วยกัน และตำรวจ รวมถึงลูกค้าที่มาซื้อของและให้ธนบัตรปลอม ทำให้เพลินได้เรียนรู้ชีวิตในอีกแบบหนึ่ง แตกต่างจากโลกในบ้านอันสวยหรูของตน เพลินมีโอกาสพบกัลยา เพื่อนสมัยมัธยมของเธอ และเป็นกัลยานี่เองที่นำเรื่องราวนี้ไปบอกกับชาญ ทำให้เขารู้ว่าเพลินยังมีชีวิตอยู่

เรื่อง : น้ำตาแม่ค้า

ผู้เขียน : จ.ไตรปิ่น

สำนักพิมพ์ : ประมวลสาส์น

ปีที่พิมพ์ : 2513

เล่มเดียวจบ

แต่เพลินก็มารู้ว่าบัดนี้ชาญแต่งงานไปกับนวลเสียแล้ว โดยไม่รู้ว่าความจริง การแต่งงานนั้นเกิดขึ้นแต่เพียงในนาม เขายังคงรอคอยเธอด้วยความหวังและความรักเต็มหัวใจ

ด้วยความเสียใจ ทำให้หล่อนหนีไปจากเขาอีกครั้ง และคราวนี้เพลินล้มเจ็บลงจนต้องไปพักรักษาตัวที่โรงพยาบาล และได้พบกับวุฒิ อดีตคู่หมั้นที่หล่อนเคยทิ้งเขาไป แต่วุฒิเองก็ยังหลงรักเพลินไม่เปลี่ยนแปลง เขาให้ที่พักอาศัยแก่เธอ จนทำให้ชาญเกิดความเข้าใจผิด และในที่สุดชาญก็มีความสัมพันธ์กับนวล

เพลินรู้ว่าวุฒิยังรักเธออยู่ แต่เธอมอบความรักให้กับชาญไปแล้วเพียงผู้เดียว วุฒิเองก็เสียใจ และพยายามหาทางบีบบังคับให้หล่อนตกเป็นของเขา แต่ทุกครั้งก็มีเล็ก สาวใช้ผู้ซื่อสัตย์ คอยขัดขวาง

บิดาของเพลินเสียชีวิตลง แต่ก่อนตาย ท่านสำนึกผิดและให้ช้อยมาตามตัวเธอและเล็ก กลับไปยังคฤหาสน์หลังเดิม เพื่อรับมรดกทั้งหมด ชีวิตเพลินพลิกกลับมาอีกครั้งหนึ่งราวกับความฝัน เช่นเดียวกับนวลที่หึงหวงและหวาดระแวงในตัวชาญที่ยังมีเยื่อใยต่ออดีตภรรยาของเขา จนทำให้หล่อนวางแผนการร้ายเพื่อกำจัดเล็ก รวมถึงร่วมมือกับวุฒิ เพื่อให้ต่างได้ครอบครองคนที่ตนรักให้สำเร็จ

เรื่องราวของ น้ำตาแม่ค้า จัดเป็นพลอตเรื่องนิยายชีวิตรักโศกแบบไทยๆ ในแบบฉบับของ จ.ไตรปิ่น ที่ประสบความสำเร็จอย่างสูงในยุคหนึ่ง เรื่องราวเหมาะจะนำไปสร้างเป็นละครชิงรักหักสวาทที่เข้มข้นได้เลยทีเดียว  เพราะมีเหตุการณ์ต่างๆ ผ่านเข้ามาเป็นอุปสรรคและแบบทดสอบ ของตัวละครเอกทั้งคู่มากมาย ทั้งปมรัก ปมแค้น และท้ายที่สุดก็จบลงด้วยความสมหวังของตัวพระเอกนางเอก และท่านผู้อ่านในที่สุด

หมายเหตุ สำหรับ รูปของ จ.ไตรปิ่น นี้ ผมได้มาจากหนังสือ โลกของคนขายฝัน จากบันทึกเรื่องราวในชีวิตของผู้เขียน จ.ไตรปิ่น ที่เคยเขียนลงในนิตยสาร ดิฉัน ก่อนจะนำมารวมเล่มอีกครั้งในปี พ.ศ. 2522 ครับ