คำมั่นสัญญา

บรรณาภิรมย์ โดย หมอกมุงเมือง คอลัมน์ที่อ่านเอาขอมอบความรื่นรมย์ให้กับผู้อ่านด้วยภาพปกสวยๆ และเนื้อเรื่องในแบบต่างๆ ของนักเขียนชั้นครูที่เคยผ่านมือ ผ่านตาและผ่านใจ เพื่อให้ทุกคนได้ร่วมรำลึกถึงผลงานของนักเขียนแต่ละท่านให้พอหายคิดถึงแม้เวลาจะผ่านไปแล้วเนิ่นนาน ภาพและตัวอักษรจะปรากฏให้เห็นอีกครั้งในยุคของการอ่านออนไลน์

ถึงม้วยดิน สิ้นฟ้า มหาสมุทร

ไม่สิ้นสุด ความรัก สมัครสมาน

แม้เกิดใน ใต้ฟ้า สุธาธาร

ขอพบพาน พิศวาส ไม่คลาดคลา…

หลายคนน่าจะคุ้นเคยกับเพลง คำมั่นสัญญา ซึ่งเนื้อร้องนำมาจากบทกลอนในวรรณคดี พระอภัยมณีของสุนทรภู่ ซึ่งมีถ้อยคำและความหมายอันไพเราะกินใจ ในความรักความผูกพันเสน่หา เช่นเดียวกับเรื่องราวในนวนิยายอมตะเรื่องนี้ ด้วยเช่นเดียวกัน

คำมั่นสัญญา!

เมื่อดูจากปีที่พิมพ์นวนิยายเรื่องนี้ และข้อมูลจากที่เคยเห็นนิยายเรื่องนี้ตีพิมพ์ลงเป็นตอนๆ ในนิตยสาร กุลสตรี มาก่อน ในช่วงปี พ.ศ. 2528 ทำให้ทราบว่านิยายรักอมตะเรื่องนี้เขียนขึ้นภายหลังจากนวนิยายคู่แฝด พี่เลี้ยง ซึ่งอยู่ในช่วงปี พ.ศ. 2522 อยู่หลายปี แม้การดำเนินเรื่องจะคล้ายกัน แต่บทสรุปของเรื่องก็แตกต่างกันโดยสิ้นเชิง

พี่เลี้ยง เป็นนวนิยายแนวสุขนาฏกรรมที่จบลงด้วยรอยยิ้มประทับใจของผู้อ่าน ในบทสรุปอันแสนโรแมนติกในความผูกพันแต่วัยเยาว์ของคุณเร หรือเรไร และสัตยา ในขณะที่ คำมั่นสัญญา ความรักอันดื่มด่ำและกำสรดของชลันดากับสาริน อาจจะไม่หวานชื่นสมปรารถนาอย่าง พี่เลี้ยง แต่ก็เชื่อว่าเพื่อนนักอ่านจะต้องติดตามและตราตรึงไปกับโศกนาฏกรรมของอมตนิยายเรื่องนี้ จนถึงบรรทัดสุดท้ายของเรื่องไปด้วยเช่นเดียวกัน

+++++++++++++++++++

จากความผูกพันในวัยเยาว์ของ ‘น้องดา’ หรือชลันดา ลูกสาวคนเดียวของผู้พันชลิต กับ สาริน ลูกชายจ่าไหว สองนายทหาร ลูกน้อง-นายคู่ใจที่เกื้อกูลกันมาในอดีต เด็กชายที่ห้าวหาญและตระหนักในฐานะอันต่ำต้อยของตนเอง กับเด็กหญิงตัวน้อยที่น่ารักน่าเอ็นดู และเป็นหนี้ชีวิตที่สารินเคยช่วยชีวิตน้องดาเอาไว้จากการจมน้ำ ความสนิทสนม ความรัก ความผูกพัน ที่ต้องเก็บซ่อนเอาไว้ในอก

จวบจนสารินเข้าเรียนโรงเรียนนายร้อยและจบมาเป็นนายทหาร และน้องดาเองก็เติบโตเป็นสาวน้อยที่แสนพิสุทธิ์ เป็นนักศึกษามหาวิทยาลัย และมีเพื่อนสาวที่สนิทกันชื่อปัณรสี

ปัณรสีมีพี่ชายคือบุรณะ ซึ่งเรียนเตรียมทหารรุ่นเดียวกับสาริน เมื่อบุรณะได้พบกับชลันดา นายทหารหนุ่มอนาคตไกล และเป็นถึงลูกชายคนเดียวของนายพลวีระ ก็เริ่มติดใจชลันดา ด้วยความสนับสนุนของคุณปรานี มารดาเขา ผู้มีจิตใจละโมภและเล็งผลเลิศในอนาคตให้กับบุรณะ เมื่อเธอมองเห็นแล้วว่าชลันดาเองก็เป็นทายาทคนเดียวของผู้พันชลิต ซึ่งมีทั้งเกียรติยศ ฐานะและมรดกมากมาย

สารินต้องกล้ำกลืนความรู้สึกของตัวเองเก็บเอาไว้ภายใต้ท่าทางสงบนิ่ง เมื่อเจียมตนว่าอยู่ในฐานะใดแม้เมื่อยามที่บุรณะให้พ่อแม่มาสู่ขอชลันดา

รักที่ไม่ได้ต้องการครอบครอง และรักเพื่อที่จะถนอมคนที่ตนเองรักให้สูงค่าด้วยเกียรติยศศักดิ์ศรี แม้เพียงได้มองเห็นอยู่ห่างไกลแค่ไหนก็ตาม

ชลันดายังแจ่มชัดอยู่ในหัวใจของสารินตลอดกาล

สาริน “รู้” ตัวเองมาตลอด รู้…ว่าชลันดาเป็นใคร เท่ากับที่รู้… ว่าตนเองเป็นใคร เมื่อรู้อย่างนี้เสียแล้ว เขาก็ได้พยายามตั้งสติ พยายามไม่หวั่นไหว หากวันนี้ เสียงละห้อย เศร้า เกือบจะทำให้เขาเดินออกมา เพื่อจะปลอบน้องน้อยว่า

อย่าร้องไห้…

เข้มแข็งไว้ ดวงจิต ขนิษฐา

ในโลกนี้มีเรื่องอีกนานา

คนเข้มแข็งจึงฟันฝ่าตลอดไป

แม้แต่สาริน ก็ต้องปลอบตัวเองเช่นกัน ลูกผู้ชาย ก้าวแล้วถอยได้ไย?

+++++++++++++++

แล้วในวันก่อนงานแต่งกับบุรณะนั้นเอง ที่ทั้งคู่ต่างมีโอกาสได้อยู่ด้วยกันเพียงลำพังสองคนเป็นครั้งสุดท้าย ต่างก็ได้เปิดเผยความรู้สึกของกันและกัน ด้วยความกำสรดอาดูร เพราะต้องยืนอยู่ห่างกันด้วยกำแพงแห่งเกียรติยศที่ขวางกั้นเอาไว้โดยไม่อาจข้ามผ่านไปหา…

แม้แต่การโบยบินของหัวใจ

 “คราวนี้พี่ริน รู้หรือยัง น้องดาอยู่มาเพื่ออะไร?”

 “รักมีสองอย่างน้องดา รักตัวเองกับรักเกียรติยศ น้องดาเลือกแล้ว เป็นการเลือกที่ถูกต้องที่สุด งดงามที่สุด มนุษย์เรานั้นอย่าอยู่เพื่อตัวเอง เพราะไม่นานเราก็ตาย พี่เป็นทหาร เขาสอนกันว่าแม้จะตายยังต้องตายอย่างมีเกียรติ ฉะนั้นเราต้องเลือกว่า เราควรรักอะไรมากกว่ากัน” น้ำเสียงนั้นยังมั่นคง เข้มแข็งเป็นอย่างยิ่ง

 

“ในความรัก พี่รินไม่เลือกตัวเอง แต่… เลือกเกียรติยศ และก็ไม่ใช่เกียรติยศของพี่ริน หากเป็นเกียรติยศของน้องดา กลับบ้านเถอะ พี่จะไปส่ง อย่าไปกับพี่เลย น้องดางดงามมาตลอด ขอให้งดงามจนวาระสุดท้าย”

สารินวาดหัวเรือกลับ ชลันดากำผ้าเช็ดหน้าแน่น ราวกับจะยึดไว้เป็นหลักทางใจ

 

 “จำไว้… ถ้าพี่รินสัญญาอะไร พี่รักษาคำมั่นสัญญา ไม่ว่าน้องดาจะเป็นอะไร อยู่ที่ไหน พี่ไม่เคยจะอยู่ห่าง ความใกล้ชิดทางความรู้สึก ทางวิญญา จะมั่นคงยิ่งกว่าทางกายมากมายนัก”

“น้องดาจะจำ”

และบุรณะเองก็นึกทะนงในใจว่าตนเองเป็นฝ่ายมีชัยชนะในความรักเหนือบุรุษทุกคน รวมถึงสหายของเขา สาริน… ชัยชนะที่สามารถครอบครองหญิงสาวผู้งามพร้อมได้ โดยที่ไม่ได้ตระหนักถึง หัวใจ ของอีกฝ่ายเลย

นายจำไว้… พรุ่งนี้ บ้านเราทุกคนเต็มใจยกสิ่งอันเป็นที่รักให้กับนาย นายรักษาไว้ให้ดี ถ้าเมื่อไหร่นายคิดว่า นายไม่อยากรักษา เราทุกคนยินดีรับของรักของพวกเราคืน”

 “เรารักน้องดามานาน นายก็รู้”

บุรณะไม่เคยคิดเลยว่าแทนที่เขาจะเป็นฝ่ายซักไซ้ ไต่ถาม เขากลับต้องเป็นฝ่ายรับ ปกป้องตัวเอง

 “น้องดาเป็นคนอ่อนโยน แต่ไม่อ่อนแอ นายระวังเอาไว้ให้ดี นายเอาชนะเธอได้ด้วยวิธีเดียว… ความรัก”

คำนั้นดูเหมือนจะเปล่งออกมาจากหัวใจทั้งหมด

“รักเธอให้มากพอ แล้วนายจะได้ความรักตอบแทน”

“เรารักเธอมาก”

เสียงสารินหัวเราะเบาๆ อยู่ในความมืด

“ยังไม่มากพอหรอกนายบุ นายต้องรักเธอจนดูเสมือนว่าเธอเป็นชีวิต วิญญาณ เป็นทั้งหมดในชีวิตที่นายมี รักเพื่อรักโดยไม่หวังอะไรตอบแทน”

แต่แล้วบุรณะก็ไม่อาจทำได้!

+++++++++++++++++++

เหมือนโชคชะตาจะถาโถมคลื่นแห่งร้าวรานเข้ามาเป็นระลอก เมื่อจ่าไสวบิดาของสาริน ตัดสินใจไปบวชตลอดชีวิตหลังจากลูกชายคนเดียวเรียนสำเร็จเป็นนายทหารสัญญาบัตร และต้องไปประจำการต่างจังหวัด ต่อมาชลันดาต้องสูญเสียบิดา มารดาไป จากอุบัติเหตุ เหลือเพียงชีวิตอันเดียวดายกับบุรณะ ที่ภายหลังการแต่งงานและมีลูกน้อยทิพย์สุดา… นายทหารหนุ่มก็เริ่มมีนิสัยเปลี่ยนไป อาจจะด้วยความระแวงใจในภรรยา ที่เห็น ‘พี่ริน’ ดีกว่าตนเองเสมอ และนิสัยเจ้าชู้ของตัวเขาเองที่ไม่อาจเปลี่ยนแปลงได้

จนบุรณะมีผู้หญิงคนอื่น และพาออกหน้าออกตา ซ้ำผู้หญิงคนดังกล่าวยังมาระรานเธอกับลูกน้อยถึงบ้านอีกด้วย ชลันดาได้แต่ข่มกลั้นอารมณ์ขมขื่นนี้เอาไว้ ไม่ให้เรื่องนี้ล่วงรู้ถึงพี่ริน

ท้ายที่สุดทั้งคู่ก็หย่าร้างกัน ชลันดาขอเพียงอย่างเดียว คือการได้สิทธิ์ดูแลลูกสาวเพียงคนเดียวของเธอคือทิพย์สุดา นอกนั้นหญิงสาวยินดียกให้กับบุรณะทั้งหมด! แต่อย่างน้อยโลกก็ยังไม่โหดร้ายเกินไป เมื่อนายพลวีระ พ่อของบุรณะไม่เห็นด้วย เขาคิดว่าชลันดาควรได้ทรัพย์สินครึ่งหนึ่งโดยชอบธรรม แม้ว่าคุณปรานี ภรรยาที่โลภโมโทสัน จะพยายามคัดค้าน แต่ก็ไม่เป็นผล

ในเวลานั้น บุรณะไม่รู้เลยสักนิดว่าชลันดากำลังป่วยหนักด้วยโรคร้าย

เรื่อง : คำมั่นสัญญา

ผู้เขียน : ทมยันตี

สำนักพิมพ์ : รวมสาส์น

ปีที่พิมพ์ : 2529

เล่มเดียวจบ

สารินกลับมาอีกครั้งตามคำมั่นสัญญาที่เขาเคยให้ไว้กับน้องดาที่แสนรัก ในเวลาที่รู้ว่าเธอต้องการเขาเพียงคนเดียว นายทหารหนุ่มใหญ่ เข้ามาดูแลทุกสิ่งทุกอย่างในชีวิตของเธอรวมถึงลูกน้อย เพื่อรั้งชีวิตของหญิงสาวเอาไว้ให้อยู่กับเขาให้นานที่สุด

 “ทำไมไม่กินยา ไม่รักพี่ริน ไม่อยากอยู่ให้พี่รินมีกำลังใจทำงาน มีกำลังใจที่จะมีชีวิตอยู่หรือ?”

หญิงสาวน้ำตาร่วง “น้องดา ไม่อยากให้พี่ริน… จมอยู่กับน้องดา…”

ทุกคำขาดเป็นห้วงด้วยแรงสะอื้น สารินยิ้มอ่อนโยนอบอุ่นเป็นสุขอย่างลึกซึ้ง

 “น้องดาก็รู้ ชีวิตพี่รินอยู่เพื่อน้องดา ถึงตัวพี่จะไปไหนๆ หากหัวใจพี่อยู่กับน้องดา และพี่ก็รู้… น้องดาอยู่ที่นี่ หากหัวใจวิ่งตามพี่ริน ตะลอนๆ ไปทุกที่ เวลานอนในป่า เวลาจะออกรบ… พี่ทำยังงี้… ท่องยังงี้…” สารินเอามือกดตรงหัวใจ

 

 “น้องดา… แล้วพี่รินก็ไม่กลัวอะไรเลย อยู่ก่อน…”

เสียงของเขาสั่นสะท้าน “อยู่… เท่าที่เราจะอยู่ด้วยกันได้ แม้…วันหนึ่ง… เราอาจจะ…” สารินกลืนน้ำลาย สูดลมหายใจ ราวกับจะรวมความกล้าทั้งหมดในการที่จะพูดประโยคต่อไป

แยกจากกันทาง… กาย… แต่ต่อนี้ไป เราจะอยู่ด้วยกันด้วย… มโนวิญญาณ… ไม่มีบาปผิดอีกแล้วที่เรา… สามคน จะหล่อหลอมเป็นอันหนึ่งอันเดียวกัน”

 

ดูเถิด… สารินกลับไม่เคยลืมหลานน้อย ที่บัดนี้เขาทึกทักเอาว่า เป็นสมบัติของเขาอีกชิ้นหนึ่งด้วย

… “น้องดา ต้องรอพี่รินนะจ๊ะ พี่รินต้องดูแลสุดา พอสุดาของเราแข็งแรงพอที่จะอยู่ในโลกนี้ได้ พอเธอมีคนที่จะรักเธอ เท่าเราสองคน… พี่รินจะไปหาน้องดาคนเดียว ชาตินี้ ชาติหน้า… ทุกชาติ หากมีจริง พี่รินเป็นของน้องดาเสมอ… สัญญา ของลูกผู้ชายชาติทหาร!”

+++++++++++++++++++

บทอวสานของ คำมั่นสัญญา ย่อมเป็นไปตามสิ่งที่คนอ่านล่วงรู้และคาดเดาโดยไม่มีสิ่งใดผิดพลาดกับชะตากรรมแห่งความรักของชลันดา-สาริน แต่ก็เป็นทั้งภาพสะเทือนใจที่อ่อนหวานงดงามไปพร้อมกันเมื่อม่านแห่งโศกนาฏกรรมได้คลี่คลุมลงมา และผู้อ่านก็ได้ดื่มด่ำไปกับอรรรถรสของนวนิยายเรื่องนี้ ผ่านปลายปากกาอันทรงพลานุภาพ ด้วยสำนวนภาษาที่เปี่ยมวรรณศิลป์ฝีมือศิลปินแห่งชาติท่านนี้ ตราบจนถึงบรรทัดสุดท้าย

และสำหรับหลายคนแล้ว… อาจจะต้องเสียน้ำตา ให้กับนวนิยายเรื่องนี้ไปพร้อมกันอีกด้วย

หมายเหตุ : นิยายเรื่องนี้น่าจะนำมาสร้างเป็นละคร และภาพยนตร์หลายครั้ง เวอร์ชันที่ผมจำได้คือคุณสันติสุขกับจินตหรา ในภาพยนตร์ กับเวอร์ชันที่คุณจอห์นนี่ รับบทสาริน กับ คุณสลักจิต ดลมินทร์ รับบทชลันดา ครับ ส่วนเวอร์ชันช่อง 7 ที่ คุณกบ สุวนันท์ เล่นกับ คุณดนุพร ปุณณกันต์ และสำหรับภาพประกอบจากภาพยนตร์ ผมนำมาเวบไซต์ pantip.com ซึ่งต้องขอขอบพระคุณมา ณ ที่นี้ครับ